Στην αρχή ήθελα να γράψω για τον εκφωνητή που έκλεισε το πρόγραμμα της πάλαι ποτέ ΕΡΑ της ΕΡΤ λέγοντας «Βαθιά ψυχή!» (έτσι, αντεστραμμένο) ή για τον κ. Καμμένο, που δήλωνε πως ό,τι θα μεταδίδεται στο εξής από τη συχνότητα αυτή δε θα είναι ελληνικό, μα θα εκφράζει τις κατοχικές δυνάμεις.
Μετά όμως είπα να ασχοληθώ με κάτι σοβαρότερο, παρά με τα προσωπικά ψυχοδράματα του κάθε πικραμένου, που αναβιώνει στο κεφάλι του είτε το ραδιοθάλαμο του Ζαππείου τον Απρίλη του ’41, είτε τον αμφιλεγόμενο Άρη Βελουχιώτη, είτε το σταθμό του Πολυτεχνείου το Νοέμβρη του ’73 – κι όλα αυτά, εννοείται, σαν τη χειρότερα επαναλαβανόμενη φάρσα. (Εξάλλου, όποιος θέλει μπορεί να συνεχίζει να παρακολουθεί το πρόγραμμα της νομικά ανύπαρκτης ΕΡΤ από το αυτοσχέδιο υπαίθριο στούντιο που έχουν στήσει οι κυρίες και κύριοι συνδικαλιστές στη Μεσογείων. Τουλάχιστον όσο δεν βρέχει ή δεν έχουν αρχίσει τα κρύα).
Αυτό το «σοβαρότερο» για το οποίο είπα να γράψω είναι –υποτίθεται– η πρόταση δυσπιστίας που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Διακρίνω τέσσερις πλευρές στο θέμα.
Πρώτο θέμα, η αφορμή. Η ΔΗΜΑΡ είχε φύγει από την κυβέρνηση όταν έκλεισε η ΕΡΤ, ο ΣΥΡΙΖΑ καταθέτει την πρόταση τώρα που εκκενώθηκε το κτίριο της ΕΡΤ, το ΚΚΕ υπερψηφίζει την πρόταση. ΟΚ, το καταλάβαμε πόσο η όλη Αριστερά είναι υπέρ της ΕΡΤ, της κρατικοεκπορευόμενης ενημέρωσης, του κράτους γενικά, των καταλήψεων από δημόσιους υπαλλήλους. Το εμπεδώσαμε. Από την άλλη, όμως, όχι και η κυβέρνηση να το παίζει μεταρρυθμίστρια, η κυβέρνηση των κομμάτων που διόγκωσαν την ΕΡΤ (κι όχι μόνο), η κυβέρνηση τού «βλέποντας και κάνοντας», που δεν έχει πολιτική για τίποτα παρά μόνο για το πώς θα περισώσει ό,τι μπορεί από τις προνομίες του παλιού πολιτικού συστήματος: η όλη ιστορία στην ΕΡΤ είναι «σύγκρουση αντιμεταρρυθμιστών», όπως έγραφα προχτές.
Δεύτερο θέμα, η στάση των κομμάτων προς τα έξω. Καταψηφίζουν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, υπερψηφίζουν ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, ΧΑ (πλην των τριών κρατουμένων) και ΑΝΕΞΕΛ, η ΔΗΜΑΡ ψηφίζει «παρών». Από τους ανεξάρτητους, καταψηφίζουν την πρόταση οι Λοβέρδος και Αηδόνης, ενώ είναι ακόμα άγνωστο τι θα κάνουν οι Μίμης Ανδρουλάκης, Θόδωρος Παραστατίδης, Μάρκος Μπόλαρης, Οδυσσέας Βουδούρης, Πάρις Μουτσινάς, Δημοσθένης Κασσαπίδης, Δημήτρης Σταυρογιάννης, Γιάννης Κουράκος και Νίκος Νικολόπουλος. Έτσι κι αλλιώς, η κυβέρνηση θα πάρει πάνω από τις αναγκαίες 151 ψήφους, θα πάρει τις ψήφους της πλειοψηφίας που τη στηρίζει – 155, κατά πάσα πιθανότητα. Επομένως θέμα πτώσης της κυβέρνησης δεν τίθεται. Αντίθετα, είναι μια σπάνια περίπτωση «win-win» για όλους. Ο καθένας θα πει τα δικά του, απευθυνόμενος αποκλειστικά στους ψηφοφόρους του κι όλοι θα είναι ευχαριστημένοι, μνημονιακοί και αντιμημονιακοί, δεξιοί και αριστεροί, ψεκασμένοι και αψέκαστοι, αντιμεταρρυθμιστές και μεταρρυθμιστές (αυτούς τους τελευταίους τους ψάχνουμε με μεγεθυντικό φακό, αλλά λέμε τώρα, κουβέντα να γίνεται).
Τρίτο θέμα, η στάση των κομμάτων προς τα μέσα. Πλην ΚΚΕ και ΧΑ, σε όλα τα κόμματα έχουν εμφανιστεί βουλευτές με φυγόκεντρες τάσεις. Από τη στιγμή που όλοι όσοι διαφοροποιούνται θα συνταχτούν σαν καλά παιδιά ο καθένας πίσω από τον αρχηγό του, θα είναι πολύ πιο δύσκολο να ξαναβγούν αύριο και να τον αμφισβητήσουν.
Τέταρτο, το εξάμηνο. Κι εδώ αρχίζουν –και τελειώνουν– τα σοβαρά θέματα. Το Σύνταγμα λέει ότι εφόσον απορριφτεί η πρόταση δυσπιστίας, τότε για έξι μήνες δεν μπορεί να κατατεθεί άλλη (εκτός κι αν υπογράφεται από 151 βουλευτές). Έξι άνετοι μήνες, επομένως, για την κυβέρνηση Σαμαρά. Κάπως σα να ξανακέρδισε τις εκλογές. Και θα μπορέσει να περάσει πιο εύκολα το κλείσιμο αυτής της φάσης των διαπραγματεύσεων με την τρόικα, ελληνική προεδρία στην ΕΕ, πιθανά νέα μέτρα (ή και ολόκληρο νέο μνημόνιο), συνέχιση της δύσκολης υπόθεσης με τη Χρυσή Αυγή – και μετά, στο καπάκι, εκλογές του Μάη, ευρωβουλευτικές και αυτοδιοικητικές (τουλάχιστον, γιατί δεν ξέρει κανείς μήπως ανοίξει η όρεξη της κυβέρνησης και για βουλευτικές – τότε ή περίπου τότε). Το βέβαιο είναι ότι η πολιτική πρωτοβουλία παραμένει στην κυβέρνηση.
Όλα αυτά, βέβαια, τα ήξερε πολύ καλά ο κ. Τσίπρας, όταν αιφνιδίασε με την πρότασή του. Πού ποντάρει; Σε σιωπηλούς, ανεκδήλωτους βουλευτές της πλειοψηφίας που θα διαφοροποιηθούν ξαφνικά μεθαύριο, καταψηφίζοντας την κυβέρνηση; Απίθανο. Στις κοινωνικές αντιδράσεις που ελπίζει να πυροδοτηθούν το χειμώνα; Πολύ πιθανό. Σε διαφοροποιήσεις βουλευτών της πλειοψηφίας αργότερα, παρόλο που θα έχουν στηρίξει τώρα την κυβέρνση; Δύσκολο.
Ή μήπως ο κ. Τσίπρας έκανε απλά λάθος εκτίμηση; Μπορεί να χρειαστεί να περιμένουμε μέχρι «του χρόνου το Μάη», μέχρι να δούμε αν είχε δίκιο ή όχι στη «ζαριά» που έριξε. Νομίζω πως ούτε ο ίδιος θα μπορούσε να αποφανθεί, αυτή τη στιγμή. Άλλο ελπίδα, άλλο σχεδιασμός, άλλο βέβαιη γνώση.