Η Ελλάδα – το Λεκανοπέδιο, φλέγεται για ακόμα μία φορά.

Η κλιματική αλλαγή δείχνει πια τα δόντια της και οι προβλέψεις των επιστημόνων είναι για τη Μεσόγειο και όχι μόνο, εξαιρετικά δυσοίωνες. Η πολιτική όμως υπάρχει για να προβλέπει, να σχεδιάζει και να υλοποιεί, και όχι για να διαχειρίζεται απλά τους κινδύνους και τις απειλές.

Δυστυχώς η Κυβέρνηση δεν έχει σχέδιο πρόληψης, δεν έχει συντονίσει Κράτος, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Κοινωνία. Επιμένει στο «βλέποντας και κάνοντας», επαναλαμβάνοντας μεθόδους του παρελθόντος με τρομακτικές επιπτώσεις. Το χάσμα ανάμεσα στις ανάγκες της κλιματικής αλλαγής και στις δράσεις της Κυβέρνησης της ΝΔ είναι τεράστιο. Είναι ήδη γνωστό ότι από τα 580 εκατομμύρια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που είχε στη διάθεσή της η κυβέρνηση, απορρόφησε μόνο το 1% σε συμβουλευτικές υπηρεσίες.

Επειδή το μέλλον περιγράφεται ως δυστοπικό, το σωστό είναι να δούμε πώς θα αντιμετωπίσουμε τη δυστοπία με κάθε δυνατό τρόπο. Είναι εθνικό ζήτημα που απαιτεί στις επάλξεις αξιωματικούς, επιστήμονες, πυροσβέστες και εθελοντές, που αποδεικνύεται καθημερινά ότι διαθέτουμε. Και σ' αυτή την περίπτωση, στην χθεσινή καταστροφή, η αυτενέργεια των εθελοντών ήταν ένα σημάδι αισιοδοξίας για την κοινωνία μας.

Οι πολιτικοί οφείλουν να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα του σήμερα, αλλά και να σχεδιάζουν για το ΑΥΡΙΟ.

Το ΠΑΣΟΚ που εγώ θέλω και ονειρεύομαι δεν είναι απλά μια καταγγέλλουσα δύναμη. Το ΠΑΣΟΚ του 21ου αιώνα μπορεί να πείσει για τις πολιτικές του σήμερα και του αύριο.

Πολιτικές που αλλάζουν τη μίζερη λογική του «λίγο καλύτερα» και του «λίγο περισσότερο» και οδηγούν σε μια εντελώς αντισυμβατική προσέγγιση και αντιμετώπιση των προβλημάτων. Αυτό και μπορούμε και γίνεται!

Τι μπορούμε να σχεδιάσουμε και να κάνουμε:

Η κλιματική αλλαγή είναι ανθρωπογενής, εμείς φταίμε, οι άνθρωποι. Θα πρέπει, λοιπόν, οι επιπτώσεις της να αντιμετωπιστούν από την ανθρώπινη ευφυΐα. Η πολιτική για τις φυσικές καταστροφές έχει εξελιχθεί σε όλο τον πλανήτη. Κάθε μήνα, όχι απλά κάθε χρόνο, προκύπτουν νέα εργαλεία με σημαντικά αποτελέσματα.

Είναι σαφές, μετά από τόσες καταστροφικές εμπειρίες, ότι θα έπρεπε να έχουν υπάρξει θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις και νέα εργαλεία στην υπηρεσία του Κράτους.

Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχει δύο βασικούς άξονες χρηματοδότησης:

Έναν για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και έναν για την κλιματική αλλαγή.

Και οι δύο αυτές πηγές χρηματοδότησης πρέπει να χρησιμοποιηθούν από μια κυβέρνηση για την Πολιτική Νερού και για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Η έλλειψη εθνικής στρατηγικής για τους δύο αυτούς τομείς, αλλά και η όλο και μεγαλύτερη δυσκαμψία του κράτους, οδηγούν στην απώλεια πολύτιμων πόρων για τη χώρα.

Αλλά για να γίνω πιο συγκεκριμένη:

Ένας από τους τομείς που εξελίσσεται με τρομερούς ρυθμούς στη διαχείριση των φυσικών καταστροφών είναι η τεχνητή νοημοσύνη και η ένταξη κατάλληλων drones (όχι απλά ανιχνευτικών) στο οπλοστάσιό μας.

Η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στην πυρόσβεση απαιτεί τη συνεργασία κυβερνήσεων, πανεπιστημίων, τεχνολογικών εταιρειών, της τοπικής αυτοδιοίκησης και φυσικά ενημερωμένων πολιτών.

Αναφέρομαι στις διεθνείς εξελίξεις και σε εφαρμογές που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει και η χώρα μας:

Έγκαιρος εντοπισμός

Τα συστήματα έγκαιρης πρόβλεψης με τεχνητή νοημοσύνη αξιοποιούν προηγμένους αλγορίθμους για την ανάλυση δεδομένων από διάφορες πηγές, όπως τεχνητές κάμερες, ανιχνευτές καπνού, ακόμα και ροές μέσω κοινωνικής δικτύωσης, για να ανιχνεύουν ίχνη πυρκαγιάς σε πραγματικό χρόνο. Έτσι, αποτρέπεται η κλιμάκωση με την άμεση παρέμβαση των πυροσβεστών.

Πρόβλεψη εξάπλωσης

Η χρησιμοποίηση από τους αλγορίθμους ιστορικών δεδομένων, καιρικών συνθηκών και ανάγλυφου εδάφους μπορεί να δημιουργήσει προσομοίωση της εξάπλωσης της πυρκαγιάς, βοηθώντας τη στρατηγική της πυρόσβεσης.

Έξυπνος εξοπλισμός

Οι «ρομποτικοί πράκτορες» που τροφοδοτούνται με τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να αναπτυχθούν σε περιβάλλοντα υψηλού κινδύνου, μειώνοντας την ανάγκη έκθεσης των πυροσβεστών.

Τα drones με την εφαρμογή νέων τεχνολογιών χρησιμοποιούνται για έγκαιρη ανίχνευση πυρκαγιάς, για πρόσβαση σε δυσπρόσιτες περιοχές, όπως βουνά, απομακρυσμένες τοποθεσίες ή πυκνοκατοικημένες περιοχές, και έχουν σχεδιαστεί να μεταφέρουν και να απελευθερώνουν νερό ή χημικά επιβραδυντικά φωτιάς απευθείας πάνω στις φλόγες την ώρα που ξεκινάει η πυρκαγιά. Τα drones επίσης διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στις αποστολές έρευνας και διάσωσης κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς. Οι κάμερες θερμικής απεικόνισης, τοποθετημένες σε drones, βοηθούν στον εντοπισμό ατόμων, καθοδηγώντας έγκαιρα τους πυροσβέστες.

Οι κλιματικές συνθήκες κάνουν τη φωτιά πιο «ανθεκτική», οπότε απαιτούνται συνεχώς νέοι τρόποι οργάνωσης, συνδυασμοί διαφορετικών πολιτικών και νέα εργαλεία.

Όσον αφορά τον έξυπνο εξοπλισμό και την τεχνητή νοημοσύνη, ήδη έξυπνα κράνη παρέχουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο, επιτρέποντας στους πυροσβέστες να πλοηγούνται μέσα στον καπνό και το σκοτάδι πιο αποτελεσματικά.

Νέοι τρόποι αναδάσωσης

Έχει ενδιαφέρον, τέλος, να αναφέρουμε ότι τα drones χρησιμοποιούνται για τη γρήγορη αναδάσωση με τη ρίψη σπόρων. Το πρόγραμμα είναι ακόμα πιλοτικό, αλλά η πρώτη έκθεση από τη δασική υπηρεσία των ΗΠΑ αναφέρει ότι αυτού του είδους η αναφύτευση είναι σημαντική για περιοχές που έχουν υποστεί ζημιά από πυρκαγιά, είναι επιρρεπείς σε κατολισθήσεις και είναι δύσκολο να προσεγγιστούν. Η προσπάθεια επιστημόνων διαφορετικών ειδικοτήτων – δασολόγων, ηλεκτρονικών, γεωλόγων, μετεωρολόγων και εργαστηρίων τεχνητής νοημοσύνης – για την επιτάχυνση της διαδικασίας αναδάσωσης μέσω drones και ιπτάμενων ρομπότ (η Εσθονία έχει προχωρήσει σε αυτό), είναι εξαιρετικά σημαντική για όλη τη Μεσόγειο.

Όλα τα παραπάνω δίνουν ελπίδα και συμπληρώνουν την προσπάθεια για τη μείωση διοξειδίου του άνθρακα, αλλά φυσικά προκύπτουν νέα ζητήματα, θεσμικά και επιχειρησιακά.

Πρέπει να απαντηθούν προβλήματα ασφάλειας της πτήσης των drones, που αφορούν την αντιμετώπιση θεμάτων απορρήτου και συμμόρφωση με τους αεροπορικούς κανονισμούς, και πρέπει να υπάρξει συνεργασία της Ε.Ε. και ειδικά των μεσογειακών χωρών με την Κίνα.

Όλα αυτά απαιτούν πρωτοβουλίες σε Ευρωπαϊκό και Διεθνές επίπεδο και ουσιαστικές αλλαγές πολιτικής και δράσης. Απαιτούν μια κυβέρνηση με πραγματικό μεταρρυθμιστικό DNA.