Πειράζει που ο υποψήφιος Ν. Χριστοδουλίδης αντέγραψε φράσεις από παλαιότερη ομιλία του Ι. Κασουλίδη; Βέβαια, χωρίς αμφιβολία. Πιο πολύ όμως πειράζει το ότι συνηθίσαμε να ακούμε λόγια σαν coca cola-εφόσον πάνε με όλα. Όπως είναι τα γενικόλογα προγράμματα που δεν ακουμπούν κανένα πραγματικό πρόβλημα. Ωραίες φρασεις, περιποιημένα λόγια, αλλά τα πράγματα είναι εκεί-σε μια σειρά από νέα θέματα ουραγοί στην ΕΕ, ένα βήμα από τη διχοτόμηση. Αυτή είναι η πραγματική διάσταση της δημαγωγίας. Πολιτικοί που δεν έκαναν ποτέ ομελέτα, συνήθισαν τα βάζουν τα αυγά τους «λίγο δεξιά, λίγο αριστερά». Μπορεί έτσι να γίνουν και υποψήφιοι πρόεδροι, δεν έχει σημασία με ποιο σχήμα-η δημόσια δραση να είναι αμφίσημη, ίσως κάποιο σχήμα τσιμπήσει! Ακούμε το δημόσιο λόγο κοινοτυπίες και μεγάλα σχήματα. Ο δημόσιος λόγος όμως οφείλει να εκπαιδεύει. Αυτό που θέλω, ή διεκδικώ, να υποστηρίζεται από αποδεδειγμένως βάσιμα «υλικά»-πότε θα το κάνω, πώς θα το πετύχω, με ποιους και πότε.
Προεκλογικές ομιλίες, θαυμαστές εικόνες. Ελέγχουμε αν και τι από όλα αυτά έχει υλοποιήσιμες διαστάσεις; Συνδέουμε την αναγκαία ιστορική μνήμη με τις σημερινές μας προκλήσεις; Δίνουμε στη μνήμη χειροπιαστό μέλλον; Το ίδιο copy paste έφερε το κυπριακό σε στρατηγικό αδιέξοδο. Όπως ακούμε ομιλίες, ταυτόχρονα θέτουμε ρωτήματα: πού ήταν το κυπριακό πριν 5 χρόνια; Πού είναι σήμερα; Γιατί κανένας στο διεθνές πεδίο δεν καταλογίζει στην Τουρκία ευθύνες; Αυτά που περιέχει το αφήγημα Αναστασιάδη, ποιος άλλος τα επιβεβαιώνει; Μόνοι, λέμε μεταξύ ότι μάς αρέσει. Το κόστος μάθαμε να το κάνουμε εξαγωγή: «εγώ, ξέρεις, εν’τζιαι, ήμουν υπάλληλος, δεν είδα, δεν άκουσα»!
Ασφαλώς η λογοκλοπή σημαντικό θέμα, αλλά δεν είναι το μείζον θέμα μας:
1. Μείζον θέμα μας είναι η διγλωσσία στο κυπριακό. Άλλα λένε μεταξύ τους οι πολιτικοί και άλλα λένε στο καφενείο. Άλλα στα Κοκκινοχώρια, άλλα στη Λευκωσία.
2. Μείζον θέμα είναι η ατελής ανάπτυξη του ορθολογισμού ότι ένας αποδεκτός συμβιβασμός θα τερματίζει την κατοχή, θα κατοχυρώνει τις θεμελιώδεις ελευθερίες και θα βελτιώνει ουσιωδώς την υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων.
3. Μείζον θέμα είναι πως δεν αξιοποιήσαμε τα εργαλεία της ΕΕ που μάς πρόσφερε με την πρωτοποριακή του δράση ο Γ. Κρανιδιώτης για να «σφραγίσουμε» με ποιοτικά στοιχεία το περιεχόμενο της λύσης.
Η διγλωσσία συνιστά μια κύρια αιτία της αποτυχίας μας. Με παραδείγματα:
- Ο Γ. Κληρίδης φρόντισε να πετάξει στον κάλαθο των αχρήστων το μακράν καλύτερο σχέδιο λύσης (Χάρτης-Πλαίσιο Ιδεών Γκάλι, 1992) για να συναντήσει τον Σ. Κυπριανού και έτσι να πουκουππίσουν μαζί τον Γ. Βασιλείου-1993.
- Ο Τ. Παπαδόπουλος έβλεπε το επόμενο σχέδιο του ΟΗΕ (2003) ως βάση για την λύση. Αλλά όταν με την δική του έγκριση ολοκληρώθηκε, το πέταξε στον κάλαθο των αχρήστων, μη βρίσκοντας ούτε ένα θετικό σημείο σε αυτό! Αυτός που το παρακίνησε να έρθει!
- Ο Ν. Αναστασιάδης έφυγε από το Μον Πελεράν (2016) και το Κραν Μοντάνα (2017), πέταξε στον κάλαθο των αχρήστων το πιο σωστό σχέδιο λύσης του ΟΗΕ στο ζήτημα της ασφάλειας, καθώς αυτό προέβλεπε τον άμεσο τερματισμό των επεμβατικών δικαιωμάτων που προνούσε το σύνταγμα της Ζυρίχης!
Τα κίνητρα των τριών δεν ήταν ίδια: Ο πρώτος για να κερδίσει εξουσία, ο δεύτερος γιατί δεν πίστευε στην ομοσπονδία και ο τρίτος γιατί αγωνιζόταν για να πετά η Λεμεσός. Βέβαια, τίποτα δεν ήταν ή είναι απλό για μια σοβαρή απόφαση στο κυπριακό. Οι αποσκευές του είναι βαριές για να τύχουν εύκολης διαχείρισης. Γιατί όμως αυτά; Ένας σοβαρός λόγος είναι ο φόβος των χαρακτηρισμών! Αυτός οδηγούσε σε παράλυση τους πολιτικούς εκείνους οι οποίοι, πλην, ίσως, Βασιλείου, ήθελαν να κάνουν κάτι, αλλά δεν είχαν το σθένος να πάνε στο επόμενο βήμα. Άλλος λόγος είναι τα οικονομικά συμφέροντα που παγιώθηκαν μετά την εισβολή-τα οποία ντύθηκαν τον «ασυμβίβαστο» παλμό και μάς έφεραν στην άκρη της ακήρυκτης διχοτόμησης.
Στις 19 Μαϊου η είδηση: Οι αρχές του ψευδοκράτους κάνουν εργασίες για άνοιγμα ενός ακόμη κομματιού της παραλίας στην περιφραγμένη περιοχή του Βαρωσιού. Ο Μ. Τσαβούσογλου εξηγεί τι είπε στη συνάντησή του με τον αμερικανό υπεξ Α. Μπλίνκεν στις 18/5: «Στη συνάντηση είπα πως οι ΗΠΑ πάντα τηρούσαν τις ισορροπίες στα ζητήματα της Κύπρου, της Τουρκίας και της Ελλάδας. Του ανέφερα πως το τελευταίο διάστημα έχασαν αυτή την ισορροπία. Ο ίδιος μού είπε πως θα τηρήσουν την ισορροπία. Οι ΗΠΑ πρέπει να είναι υπέρ του δικαίου». Η Τουρκία θεωρεί ότι οι ΗΠΑ «έχασαν την ισορροπία στη ζητήματα Κύπρου, Τουρκίας, Ελλάδας». Ένα ακόμα βήμα στην παραλία του Βαρωσιού ίσον πιέση με πολλούς αποδέκτες (και στις ΗΠΑ να μην ξαναχάσουν την ισορροπία). Αν κατανοήσουμε τις εξελίξεις μπορούμε να τις αλλάξουμε-αλλιώς θα συνεχίσουμε να καταγγέλλουμε μέχρι το άνοιγμα της παραλίας να φτάσει σταδιακά στη Δερύνεια.
Το ουσιώδες: η Κύπρος πληρώνει τους χειρισμούς Αναστασιάδη και των δύο βοηθών του στο Κραν Μοντάνα. Όταν διέλυε τις διαπραγματεύσεις δεν γνώριζε το αποτέλεσμα; Κανένας δεν λαμβανει υπόψη τις καταγγελίες του γιατί όλοι γνωρίζουν τι έκανε-πρώτος ο ΟΗΕ. Η πλήρης ανυποληψία Αναστασιάδη στο διεθνή στίβο διευκολύνει την Τουρκία να δρα εκτός κανόνων-αλλά το κόστος δεν αφορά τον ίδιο. Το κόστος αφορά το Βαρώσι, την Κύπρο ολόκληρη. Ο Αναστασιάδης απογείωσε την Λεμεσό, βούλιαξε την Αμμόχωστο και έβαλε την Κύπρο στις ράγιες για τα «δύο κράτη».