Ο δικτάτορας αφύπνισε με τον ουκρανικό εφιάλτη την Δύση. Πολίτες, πολιτικοί και διανοούμενοι στη Δύση ξύπνησαν χθες απότομα. Οι δημοκρατικές δυτικές κοινωνίες χρειάζονται χρόνο αντίδρασης αλλά αυτή θα έρθει με πολλαπλές διορθώσεις που βέβαια θα πάρουν χρόνο, θα έχουν τίμημα οικονομικό για την Ευρώπη, κυρίως λόγω της ενέργειας.

-η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τον δικτάτορα χρήζει διόρθωσης: η πυρηνική ενέργεια, οι ανανεώσιμες πηγές, οι πηγές υδρογονανθράκων εκτός Ρωσίας θα αποτελέσουν με βεβαιότητα μέρος της διόρθωσης. Τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στη Μεσόγειο ίσως είναι μια εξ αυτών. Έχουμε ως χώρα λόγο και πρέπει μαζί με τους συνεταίρους μας να τα αναδείξουμε στην ΕΕ και στις ΗΠΑ.

-το ΝΑΤΟ ανασταίνεται και η Ευρώπη θα κληθεί να συμμετάσχει ενεργότερα (οικονομικά, στρατιωτικά, πολιτικά). Μετα την Ουκρανία θα έχει ισχυρή παρουσία και στις πρώην σοβιετικές χώρες με δικό τους αίτημα για προστασία από τον δικτάτορα. Η αυτόνομη στρατιωτική ανάδειξη την δυσκίνητης ανομοιογενούς ΕΕ είναι αμφίβολη και απαιτεί χρόνο. Αντίθετα, το ΝΑΤΟ έχει ήδη τις δομές του ενεργές. Ο δικτάτορας το ανέστησε χθες το πρωί.

-η οικονομία του δικτάτορα είναι προβληματική (ίση με αυτή της Ισπανίας σε 5πλασιο όμως πληθυσμό). Οι οικονομικές κυρώσεις, αν είναι σοβαρές και μακροχρόνιες, θα εξαντλήσουν τα συναλλαγματικά αποθέματα του και θα πλήξουν την οικονομία του και την στρατιωτική του ικανότητα. Παρά την μακρόχρονη απολυταρχική παράδοση της Ρωσίας, ο λαός της θα αντιδράσει. Η αλαζονεία των δικτατόρων είναι η ασφαλής τους αναίρεση. Αυτό διδάσκει η ιστορία τους.

-η Δύση οφείλει να στηρίξει πιο ενεργά τις δημοκρατικές δυνάμεις στη Ρωσία. Η ζωή τους είναι δύσκολη και χρειάζονται την δημοκρατική Δύση. Στόχος μια μελλοντική συνεργασία με μια δημοκρατική Ρωσία.

-Οι πρώην σοβιετικές χώρες βιώνουν σήμερα την δημοκρατία και είναι οι ακραιφνείς πρεσβευτές της. Η πρόοδος τους θα θυμίζει στους Ρωσους πολιτες τον δρόμο της δημοκρατίας. Η Ουκρανία θα είναι μια τέτοια επίσης χώρα. Δεν είναι βέβαιο ότι θα συμφιλιωθεί με την δικτατορική κατοχή της. Ίσως αποτελέσει μια χαινουσα (οικονομική και πολιτική) πληγή. Η Ρωσία το έχει βιώσει, το έχει πληρώσει σε άλλες χώρες.

Η Ευρώπη αντιμετωπίζει κολοσσιαίες γεωπολιτικές προκλήσεις και δεν μπορεί πλέον να συνεχίσει να τις αγνοεί στην αφασία της ευημερίας της. Η Δύση ως σύνολο το ίδιο. Η Δημοκρατία τους αφισβητείται επικίνδυνα από απολυταρχικους ηγέτες. Η βίαιη αφύπνιση από τον δικτάτορα θα αποτελέσει την απαρχή του προβληματισμού της. Για την χώρα μας επίσης. Χθες ξυπνήσαμε στη Δύση σε έναν άλλο κόσμο που θα απαιτήσει αναθεώρηση πολλών βεβαιοτήτων μας και διόρθωση πολιτικών. Η ευημερία μας δεν είναι τυχαιότητα, αλλά αποτέλεσμα ορθολογισμού και διαρκούς προσαρμογής. Η Δημοκρατία μας είναι αργή αλλά έχει αποδειχθεί σε βάθος χρόνου αποτελεσματική.