Δεν υπάρχει χειρότερος σύμβουλος από την ταχύτητα αντιδράσεων -θετικών ή αρνητικών- απέναντι στις αστραπιαίες εξελίξεις που συμβαίνουν στις μέρες μας από αυτή που μας επιβάλλουν τα Μέσα Κοινωνική Δικτύωσης. Γι αυτό ας είμαστε, όσο μπορούμε, συγκρατημένοι όσον αφορά τις εξελίξεις στη Συρία. Η ανακατανομή των διεθνών επιρροών και η επαναχάραξη του γεωπολιτικού χάρτη πιθανότατα να υπερβαίνει τις -βιαστικές- «προβλέψεις» μας.

Προτιμότερο είναι, λοιπόν, πριν «αποφανθούμε», βιαστικά και «τελεσίδικα» για το τί μέλλον διαγράφεται γι αυτόν τον τόπο και τους ανθρώπους του, ας ακούσουμε μια ψύχραιμη, σημαντική φωνή, ταγμένη στον αγώνα κατά των ολοκληρωτισμών κάθε τύπου: αυτή της Anne Applebaum, που έγραψε χθες στο Atlantic:

«…Οι σκηνές που ακολούθησαν σήμερα στη Δαμασκό -το γκρέμισμα των αγαλμάτων, ο κόσμος που βγάζει selfies στο παλάτι του δικτάτορα-είναι οι ίδιες που θα εκτυλιχθούν στο Καράκας, την Τεχεράνη ή τη Μόσχα την ημέρα που οι στρατιώτες αυτών των καθεστώτων θα χάσουν την πίστη τους στην ηγεσία και το κοινό θα χάσει το φόβο του για τους στρατιώτες αυτούς.
Οι ομοιότητες μεταξύ αυτών των τόπων είναι πραγματικές, επειδή η Ρωσία, το Ιράν, η Βενεζουέλα, η Βόρεια Κορέα και, μέχρι τώρα, η Συρία, ανήκουν σε ένα άτυπο δίκτυο απολυταρχιών, βασισμένων στη σκληρότητα … Αυτού του είδους η ψυχρή, σκόπιμη, καλά σχεδιασμένη σκληρότητα  έχει μια λογική: Η βιαιότητα έχει σκοπό να εμπνεύσει την απελπισία. Η απελπισία, και πάλι, είναι μέρος του σχεδίου. Αυτά τα καθεστώτα θέλουν να στερήσουν από τους ανθρώπους κάθε δυνατότητα να σχεδιάσουν ένα διαφορετικό μέλλον, να πείσουν τους ανθρώπους ότι οι δικτατορίες τους είναι αιώνιες. «Ο ηγέτης μας για πάντα» ήταν το σύνθημα της δυναστείας Άσαντ…

Δεν ξέρω αν τα σημερινά γεγονότα θα φέρουν ειρήνη και σταθερότητα στη Συρία, πόσο μάλλον ελευθερία και δημοκρατία. Μια ομάδα που αυτοαποκαλείται Εθνική Μεταβατική Κυβέρνηση φέρεται να εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία ζητά από τους Σύρους να «ενωθούν και να σταθούν ενωμένοι», να «ανοικοδομήσουν το κράτος και τους θεσμούς του» και να ξεκινήσουν μια «συνολική εθνική συμφιλίωση», συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής όλων των προσφύγων. Οι ηγέτες των επαναστατικών στρατών περιλαμβάνουν ισλαμιστές εξτρεμιστές- σε συνέντευξή του στο CNN, ο Abu Mohammad al-Jolani, ο ηγέτης της μεγαλύτερης ομάδας, Hayat Tahrir al-Sham, περιέγραψε την προηγούμενη σχέση του με την al-Qaeda ως ένα είδος νεανικού λάθους. Αυτό μπορεί να είναι μια γλώσσα τακτικής, ή προπαγάνδα, ή ασήμαντη. Την ώρα που γράφω, Σύροι στη Δαμασκό λεηλατούν το προεδρικό μέγαρο.

Ωστόσο, το τέλος του καθεστώτος Άσαντ δημιουργεί κάτι νέο, και όχι μόνο στη Συρία.Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από την απελπισία, τίποτα πιο ψυχοφθόρο από την απαισιοδοξία, τη θλίψη και την απελπισία. Η πτώση ενός καθεστώτος που υποστηρίζεται από τη Ρωσία και το Ιράν προσφέρει, ξαφνικά, τη δυνατότητα αλλαγής. Το μέλλον μπορεί να είναι διαφορετικό. Και αυτή η δυνατότητα θα εμπνεύσει ελπίδα σε όλο τον κόσμο».

Ας ακούσουμε, λοιπόν, την Applebaum και τη συγκρατημένη άποψη της, πριν προβλέψουμε τα χειρότερα γι αυτόν το βασανισμένο τόπο. Και -πάνω απ’ όλα- πριν ρίξουμε «ευθύνες» σε πληθυσμούς που, στην πλειοψηφία τους, όπως όλοι μας, ούτε υπό ωμά δικτατορικά καθεστώτα, όπως του Άσαντ, επιθυμούν να ζουν ούτε, βεβαίως, υπό το θεοκρατικό καθεστώς του ισλαμο-φασισμού των τζιχαντιστών.

Μ’ αυτούς άλλωστε είμαστε και η μοίρα αυτών, των πολλών, είναι που μας νοιάζει.

ΥΓ. Το κείμενο της Applebaum  που επισήμανε πρώτη προς την οποία και τα εύσημα.

 The Syrian Regime Collapsed Gradually—And Then Suddenly - The Atlantic