Oταν ξέσπασε η οικονομική κρίση, στα τέλη του 2009, ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας Τομάζο Σκιόπα, ο οποίος ήταν σύμβουλος του τότε Πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, είχε κάνει την πρόβλεψη ότι η Ελλάδα θα βγει από αυτήν «σε 10 με 15 χρόνια». Λίγους μήνες μετά ο άνθρωπος πέθανε και δεν θα μπορέσει ποτέ να δει αν θα πέσει μέσα.
Το βλέπουμε όλοι εμείς. Τα 10 χρόνια πλησιάζουν, αλλά οι νεότερες προβλέψεις είναι μαύρες κι άραχνες. Πέρα από success story και αφηγήματα του τύπου «τον Αύγουστο του 2018 βγαίνουμε από τα Μνημόνια και αφήνουμε πίσω μας την κρίση», η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Τα στοιχεία για τη δουλειά, την ανεργία και τη φτώχεια των ανθρώπων είναι τέτοια που ψευδαισθήσεις δεν χωρούν. Και η κοροϊδία δεν πιάνει τόπο.
Λοιπόν, ιδού τα νεότερα, όπως προκύπτουν από την έκθεση του επιστημονικού ινστιτούτου της ΓΣΕΕ (εδώ):
Πρώτον, η πραγματική ανεργία το πρώτο τρίμηνο του 2017 είναι 28,7%. Επεσε μεν δυο μονάδες σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2016, αλλά το πώς έχει σημασία. Αν συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση, θα επανέλθει σε μονοψήφιο ποσοστό το 2031!
Δεύτερον, η υποαπασχόληση αρχίζει να παίρνει σαρωτική μορφή. Το 35% των πλήρως απασχολουμένων και το 42% των μερικώς απασχολουμένων δεν παίρνουν κάν τον κατώτατο μισθό. Ολο και περισσότεροι κινούνται γύρω από το όριο της φτώχειας.
Τρίτον, οι επενδύσεις είναι κατά 63% κάτω από το επίπεδο του 2008. Αν πάμε έτσι, για να επανέλθουν έστω σε εκείνο το επίπεδο, θα χρειαστεί να περιμένουμε έως το 2033!
Από όλα αυτά ανακύπτουν ορισμένα ερωτήματα. Πόσοι νέοι θα μεταναστεύσουν ακόμα; Οσοι μείνουν πώς θα ζήσουν με εξευτελιστικές αμοιβές; Πώς θα δημιουργηθούν νέες οικογένειες, για να μη μας ανατινάξει η δημογραφική βόμβα; Πώς θα συνεχιστεί η αλληλεγγύη των γενεών, αφού οι σημερινές(και αυριανές) γενιές εργαζομένων δεν θα μπορούν να πληρώνουν τις συντάξεις των προηγουμένων και τα Ταμεία θα καταρρεύσουν;
Ποιος θα απαντήσει; Μάλλον κανείς. Νοιάζεται κανείς γι’ αυτά τα στοιχεία; Εργάζεται κανείς για να μη ζούμε έτσι έως το 2031, όπως προβλέπουν οι μελέτες; Πώς θα έρθει το «επενδυτικό και μισθολογικό σοκ» που χρειάζεται, για να αλλάξει η μοίρα της χώρας και των ανθρώπων;
Δεν υπάρχει απάντηση. Δυο ακόμα απογοητευτικές διαπιστώσεις:
– Τα στοιχεία αυτά ανακοινώθηκαν χθες (Τετάρτη) το μεσημέρι. Αλλά η προβολή που είχαν ήταν πενιχρή και, πάντως, πολύ μικρότερη από αυτήν που είχαν η έμφυλη ταυτότητα, η παραίτηση του προέδρου της ΕΡΤ και τα διαδικαστικά για την ψηφοφορία στην Κεντροαριστερά (κολοσσιαία θέματα, σίγουρα…).
– Δεν ασχολήθηκε με αυτά κανένα κόμμα. Εριξα μια ματιά στις ιστοσελίδες της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, του Ποταμιού και του ΚΚΕ, ούτε μια ανακοίνωση. Για πολλά άλλα είχαν. Εννοείται ότι δεν ασχολήθηκε και κάποιος από την κυβέρνηση. Αυτοί δικαιολογημένα, τους χαλάνε το «αφήγημα».
Χρόνο με το χρόνο, η χώρα φτωχαίνει, μικραίνει, παρακμάζει. Οσοι έχουν την ευθύνη να κάνουν κάτι για να το αλλάξουν περί άλλα τυρβάζουν. Οι υπόλοιποι αρχίζουμε να το συνηθίζουμε. Η αντίδραση και η διαμαρτυρία φαίνεται ότι σιγά-σιγά νικιέται από την απογοήτευση και την παραίτηση.