Οι ενεργειακές εξελίξεις στον κόσμο, έχουν επηρεαστεί τα τελευταία χρόνια από το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την απειλούμενη κλιματική αλλαγή. Από τη μια, έδωσαν μια μεγάλη ώθηση στις ΑΠΕ, αλλά, μετά το ατύχημα στο Τσερνομπίλ, και οι εταιρείες παραγωγής πυρηνικής ενέργειας επανήλθαν στο προσκήνιο, προβάλλοντας την τεχνολογία αυτή ως «καθαρή», σε σχέση με την κλιματική αλλαγή.
Υπάρχει μια προώθηση και των δύο αυτών μορφών ενέργειας, με περισσότερο ευνοημένες τις ΑΠΕ. Προωθήθηκαν επίσης και πολλά συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας, ιδιαίτερα στη βιομηχανία και την κατοικία.
Τώρα, στην εποχή της κρίσης, τα πράγματα έχουν κάπως αποσυντονιστεί. Πάγωσε η μετα-Κιότο συμφωνία και πολλά προγράμματα αδρανοποιήθηκαν, λόγω της πτώσης σε κατανάλωση ενέργειας και εκπομπές που έφερε η κρίση. Όμως, είχαν δρομολογηθεί πολλά προγράμματα, ειδικά με τις ΑΠΕ, τα οποία βρίσκονται σε εξέλιξη και έχουν αποκτήσει μια δυναμική πέρα και ανεξάρτητα από το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Οι ΗΠΑ, που δεν είχαν υπογράψει το πρωτόκολλο του Κιότο την εποχή του Μπους, έχουν ξεκινήσει, παρόλα αυτά, πολλά προγράμματα με ΑΠΕ.
Από τα αιολικά στις ΗΠΑ, παράγεται πλέον τόση ενέργεια, όση από 11 πυρηνικά εργοστάσια, σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (Awea), Ένωση στην οποία συμμετέχουν όλοι οι Αμερικανοί παραγωγοί αιολικής ενέργειας. Η τεράστια ανάπτυξη των αιολικών, που συνεχίζεται από το 2008, έχει ωθήσει τον τομέα αυτό να παράγει περισσότερα από 50.000 megawatt, ενέργεια που είναι αρκετή να καλύψει τις ανάγκες σε 13 εκ. σπίτια, ή στο σύνολο των κατοικιών των πολιτειών Νεβάδα, Κολοράντο, Ουισκόνσιν, Βιρτζίνια, Αλαμπάμα και Κονέκτικατ. Η ενέργεια αυτή, αντιστοιχεί επίσης στην παραγωγή 44 μεγάλων θερμικών σταθμών με στερεά καύσιμα, κάτι που αποτρέπει εκπομπές Co2, τόσων όσων εκπέμπουν 14 εκ. αυτοκίνητα και εξοικονομεί 30 δισ. λίτρα νερού που θα ήταν απαραίτητα για τη λειτουργία των αντίστοιχων θερμικών σταθμών.
Η μεγάλη αυτή ανάπτυξη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στην επιδότηση (ναι, ναι, επιδότηση στις ΗΠΑ) των 2,2 σεντς για κάθε κιλοβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας που παράγουν. Η επιδότηση αυτή λήγει φέτος, αλλά ήδη στο Κογκρέσο συζητείται η επέκτασή της. Ο ρεπουμπλικάνος υποψήφιος Μ. Ρόμνεϊ, την προηγούμενη εβδομάδα έγινε δέκτης έντονων διαμαρτυριών από αγρότες της Αϊόβα, πολλοί από τους οποίους είναι φανατικοί ψηφοφόροι των ρεπουμπλικάνων, επειδή είναι αντίθετος με την επιδότηση αυτή. Ευτυχώς, δεν είναι σύμφωνοι όλοι οι ρεπουμπλικάνοι με τη θέση αυτή του Μ. Ρόμνεϊ, ο οποίος έχει υποστηρικτές στην καμπάνια του τα λόμπι των πυρηνικών και των παραγωγών θερμικής ενέργειας. Άλλωστε, ο εμπνευστής της ιδέας της επιδότησης, είναι ένας ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής, ο Chuck Grassley, ήδη από το 1992. Η ομάδα των ενεργειακών συμβούλων του Μ. Ρόμνεϊ, διέπεται από τη φιλοσοφία τού «πάνω απ’ όλα το πετρέλαιο» και προέρχονται όλοι από το κλαμπ αυτό.
Την ίδια ώρα, η πολιτεία της Καλιφόρνιας πέτυχε ήδη από το πρώτο και δεύτερο τρίμηνο του 2012, το στόχο του 20%, δηλαδή πήρε από ΑΠΕ το ποσοστό αυτό της ενέργειας που παρήγαγε -κυρίως από αιολικά, ηλιακά και γεωθερμία. Επίσης, το 2011, το 20.6% της ηλεκτρικής ενέργειας προερχόταν από ΑΠΕ, σε σχέση με το 17% του 2010. Στόχος για το 2020, το ποσοστό αυτό να φτάσει το 33%
Το συνολικό ενεργειακό μείγμα των ΗΠΑ, αλλάζει εντυπωσιακά. Μεταξύ 2007 και 2011, η συμμετοχή των στερεών καυσίμων στο μείγμα, είχε μια ετήσια μείωση της τάξης του 4%. Την ίδια περίοδο, η συμμετοχή της πυρηνικής ενέργειας είχε και αυτή μια ελαφρά μείωση. Αντίθετα, η ηλεκτρική ενέργεια από φυσικό αέριο είχε μια ετήσια αύξηση περίπου 3%, η προερχόμενη από υδροηλεκτρικά ετήσια αύξηση 7% και η ενέργεια η προερχόμενη από αιολικά είχε μια εντυπωσιακή αύξηση 36% το χρόνο, μεταξύ 2007 και 2011, πάντα!
Βέβαια, ακόμα, το 2011, η αιολική ενέργεια τροφοδότησε μόλις με το 2,9%, την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώθηκε στις ΗΠΑ. Σε 5 πολιτείες, το ποσοστό αυτό ξεπερνά το 10%. Προπορεύεται η πολιτεία της Νότιας Ντακότα με 22% (από 14% που ήταν ένα χρόνο πριν, το 2010), η Αϊόβα με 19% και η Βόρεια Ντακότα με 15%.
Συνολικά στις ΗΠΑ, υπάρχουν σήμερα 400 παραγωγοί (κατασκευαστές) αιολικών συστημάτων, που απασχολούν 75.000 εργαζόμενους. Σύμφωνα με το Heart policy institute του Lester Brown, αν ξεπεραστεί η φοβία των ρεπουμπλικάνων για τις ΑΠΕ και παραμείνει η επιδότηση των ΑΠΕ και μετά το 2012, ή επιβληθεί ένας φόρος άνθρακα, αυτό θα δώσει μια τεράστια ώθηση στην αιολική ενέργεια, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει ολόκληρη την οικονομία των ΗΠΑ.
Για σύγκριση, το ενεργειακό μείγμα της Κίνας το 2009, παρουσίαζε την παρακάτω εικόνα: 75% από θερμικούς σταθμούς, 22% από υδροηλεκτρικά, 2% από αιολικά και 1% από πυρηνικά. Με ένα μεγάλο πρόγραμμα αιολικών πάρκων που βρίσκεται σε εξέλιξη (μεταξύ αυτών και μια αιολική εγκατάσταση στο μεγαλύτερο υψόμετρο στον κόσμο, στα 3.420 μέτρα, στην επαρχία Gansu, στη βορειοδυτική Κίνα), η αιολική ενέργεια μπορεί να δεκαπλασιαστεί. Στην Κίνα κατασκευάζεται και ο πιο ψηλός αιολικός πυλώνας, ύψους 128 μέτρων που μπορεί να δώσει 6 MW! Ο τύπος αυτός μπορεί να εγκατασταθεί τόσο στη στεριά, όσο και στη θάλασσα – offshore λέγονται κι αυτές, με την …καλή έννοια. (Μέσα στα επόμενα 20 χρόνια, Μ. Βρετανία και Γαλλία, προγραμματίζουν να εγκαταστήσουν 7.600 offshore αιολικούς πυλώνες, ο καθένας από τους οποίους θα έχει ισχύ μεγαλύτερη από 5 MW!)
Στην Καλιφόρνια, μελετούν και τα πιο εξελιγμένα τηλεμετρικά συστήματα για την αποφυγή της πρόσκρουσης των πουλιών στα πτερύγια των αιολικών -έτσι κι αλλιώς, ο αριθμός των πουλιών που σκοτώνονται πάνω στα αιολικά είναι μικρός- αλλά σε κάποια είδη πουλιών (όπως πχ. ο κόνδορας της Καλιφόρνιας ή ο Χρυσαετός) που είναι σε κίνδυνο ή σε κάποιες ζώνες από όπου διέρχονται αποδημητικά πουλιά, το θέμα χρήζει ιδιαίτερης αντιμετώπισης. Πρόκειται για τα «avian radar systems», που ήδη λειτουργούν στο Τέξας αλλά και στην Ευρώπη. Αποστολή τους είναι να εντοπίζουν τα πουλιά που πλησιάζουν σε κάποιο αιολικό πάρκο και να κατεβάζουν τους διακόπτες. Βέβαια, τα συστήματα αυτά είναι πολύ ακριβά. Κοστίζουν 500.000 δολάρια το ένα (το οποίο προστατεύει ολόκληρο το αιολικό πάρκο) και δεν καταφέρνουν πάντα να ξεχωρίσουν τα διάφορα είδη πουλιών. Τα πρώτα αιολικά στις ΗΠΑ, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε στην Ευρώπη, δεν έλαβαν υπόψη τους τις διαδρομές που ακολουθούσαν τα αποδημητικά πουλιά, ενώ τώρα γίνεται μια μεταστροφή, η οποία κοστίζει μάλιστα και αρκετά. Η οργάνωση Sierra Club, η μεγαλύτερη περιβαλλοντική οργάνωση στις ΗΠΑ, έχει ταχθεί από την αρχή υπέρ της εξάπλωσης των αιολικών και έχει δώσει πολλές μάχες ειδικά υπέρ των offshore αιολικών.
Στην Ελλάδα, ο τομέας των ΑΠΕ, θα μπορούσε να αποτελέσει έναν από τους πλέον δυναμικούς αναπτυξιακούς τομείς. Στην τρέχουσα δεκαετία, και προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος που έχει θέσει, μονομερώς, η ΕΕ, αυτός που είναι γνωστός ως 20-20-20, δηλαδή έως το 2020, το 20% της ενέργειας να προέρχεται από ΑΠΕ, να πετύχουμε 20% μείωση των εκπομπών και αντίστοιχη εξοικονόμηση ενέργειας, θα μπορούσε να προσελκύσει 20 δις ευρώ από ιδιωτικές, κυρίως, επενδύσεις, οι οποίες θα απέφεραν, πέραν των περιβαλλοντικών οφελών και 100.000 μόνιμες θέσεις εργασίας. Η πρόκληση είναι ανοιχτή, η καθυστέρηση ορατή, αλλά θα μπορούσε ακόμα να τρέξει με γρήγορους ρυθμούς.