Αναζητώντας την αστική ολοκλήρωση

Κώστας Καρακώτιας 24 Φεβ 2015

To 1927 διασπάστηκε ο Εκπαιδευτικός Ομιλος, ο οποίος είχε δημιουργηθεί για να προωθήσει την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και την καθιέρωση της δημοτικής. Πολλά από τα μέλη του, με προεξάρχοντα τον Δημήτρη Γληνό, είχαν πλέον πειστεί ότι οι άρχουσες τάξεις, στην οποιαδήποτε πολιτική τους εκδοχή, δεν ήθελαν και δεν μπορούσαν να πραγματώσουν ακόμα και πολλές αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Ο Γληνός θεωρούσε πλέον ότι μόνον η συνολική πολιτική και κοινωνική ανατροπή θα επέτρεπε την επίλυση του γλωσσικού προβλήματος και γενικότερα την ολοκλήρωση και άλλων ριζικών μεταρρυθμίσεων. Αλλά και αργότερα, όταν ήλθε στην εξουσία το ΠΑΣΟΚ, η μεταρρυθμιστική του προσπάθεια προσέκρουσε σε διαφόρων ειδών εμπόδια.

Η τωρινή παρατεταμένη κρίση και η επακόλουθη πλήρης απονομιμοποίηση του παραδοσιακού πολιτικού συστήματος έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Παρά το ασφυκτικό πλαίσιο της κρίσης, ο διαφαινόμενος συμβιβασμός με την ΕΕ θα επιτρέψει στον ΣΥΡΙΖΑ να ασχοληθεί με την εσωτερική διαχείριση. Επιπλέον όμως ο ΣΥΡΙΖΑ, πέρα από τις ιδεοληπτικές ρητορικές υπερβολές, αναλαμβάνει τώρα το ιστορικό καθήκον να φέρει εις πέρας όλες εκείνες τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που η ελληνική καχεκτική αστική τάξη και οι πολιτικοί εκφραστές της δεν κατόρθωσαν να πραγματώσουν στην εγχώρια διαχρονία. Ο χωρισμός εκκλησίας και κράτους, η ορθολογική φορολογική μεταχείριση των πολιτών, η ρύθμιση των ραδιοτηλεοπτικών συχνοτήτων και αδειών, η αναθεώρηση των συνταγματικών διατάξεων που μπλοκάρουν την εύρυθμη λειτουργία της πολιτείας και εξασφαλίζουν την ατιμωρησία των πολιτικών, είναι κάποιες από αυτές. Με τον τρόπο αυτόν, όπως άλλωστε προέτρεψε και ο γνωστός φιλόσοφος Σλ. Ζίζεκ, ο ΣΥΡΙΖΑ θα δημιουργήσει τις θεσμικές προϋποθέσεις για μια κανονική ευρωπαϊκή λειτουργία του ελληνικού κράτους, γεγονός ιδιαίτερα επαναστατικό για τα εγχώρια δεδομένα.

Κάποιες όμως πρώτες διακηρύξεις των υπουργών δείχνουν ότι προς το παρόν κυριαρχούν οι ιδεολογικές εμμονές. Ετσι ο υπουργός Παιδείας, για παράδειγμα, διακηρύσσει την επιστροφή των ΑΕΙ στο παλιό καθεστώς, το οποίο για κάποιους ανεξήγητους λόγους φαντασιώνεται ως ιδανικό. Επιπλέον στο όνομα ενός εξισωτισμού προς τα κάτω βάλλει εναντίον των δημόσιων πειραματικών και πρότυπων σχολείων και τα σπρώχνει στην κατάργησή τους. Ισως η αντιμεταρρυθμιστική αυτή λογική να είναι απόρροια της γνωστής παρανόησης ότι η κρίση ήταν αποτέλεσμα του μνημονίου και όχι των εγχώριων δομικών κοινωνικών παθογενειών. Εάν παραμείνει η αντίληψη αυτή, η αστική ολοκλήρωση θα παραμείνει ανεύρετη και η ελληνική κοινωνία θα σέρνεται στους παράδρομους της Ιστορίας.