Ανατροπή της ανωμαλίας

Πέτρος Παπασαραντόπουλος 27 Μαϊ 2019

Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών αλλά και των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών συνιστά μια ιστορική νίκη των υπερασπιστών της φιλελεύθερης δημοκρατίας απέναντι στις δυνάμεις του λαϊκισμού που κυβερνούν τη χώρα.

Η συντριπτική ήττα που υπέστη ο ΣΥΡΙΖΑ δημιουργεί την ελπίδα ότι η χώρα ίσως θα μπορέσει να επιστρέψει στην κανονικότητα. Ότι η τετραετής διακυβέρνηση 2015-2019 θα περάσει στην ιστορία ως μια παρένθεση ανωμαλίας. Το εκλογικό αποτέλεσμα υπερβαίνει κατά πολύ τις ευρωεκλογές και τις τοπικές εκλογές.

Ο Αλέξης Τσίπρας πολιτικοποίησε, σε ακραίο βαθμό τις εκλογές. Υποστήριξε ότι οι ευρωεκλογές συνιστούν «ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση», δήλωσε δε ότι «δεν θα χάσουμε τις εκλογές, ούτε μία στο εκατομμύριο». Επιχείρησε να εξαγοράσει τους ψηφοφόρους με προεκλογικές παροχές, με απίστευτη αλαζονεία, αγνοώντας ότι όποτε επιχειρήθηκε κάτι τέτοιο, δεν είχε κανένα αποτέλεσμα. Το πολιτικό του σχέδιο αποδοκιμάστηκε από την ελληνική κοινωνία. Με αυτή την έννοια πρόκειται για ιστορικών διαστάσεων στρατηγική ήττα. Ο ΣΥΡΙΖΑ πολύ δύσκολα θα μπορέσει «να επηρεάσει τις εξελίξεις για τη διακυβέρνηση, για την αναθεώρηση, για το εκλογικό σύστημα και για την εκλογή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας», όπως είχε εύστοχα επισημάνει ο Ευάγγελος Βενιζέλος.

Σε ότι αφορά στις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις, η ανάγνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων, μας οδηγεί στις ακόλουθες παρατηρήσεις:

* Είναι ιδιαίτερα θετικό ότι το ΚΙΝΑΛ πήρε την τρίτη θέση από τη Χρυσή Αυγή. Δυστυχώς αυτό δεν προέκυψε από άνοδο του ΚΙΝΑΛ (που πήρε ελαφρώς χαμηλότερα ποσοστά από εκείνα της Ελιάς το 2014) αλλά από διασπορά των ακροδεξιών ψήφων ανάμεσα σε Χρυσή Αυγή και Ελληνική Λύση.

* Είναι σημαντικό ότι εξαφανίστηκε εκλογικά το κόμμα των Ανεξαρτήτων Ελλήνων του Πάνου Καμμένου.

* Είναι λυπηρή αλλά αναμενόμενη η εκλογική εξαφάνιση του Ποταμιού.

* Το ΚΚΕ έχασε δυνάμεις, αλλά έτσι και αλλιώς είναι περιθωριακό στην πολιτική ζωή.

* Η είσοδος της Ελληνικής Λύσης και του Γιάνη Βαρουφάκη στο ευρωκοινοβούλιο αποδεικνύει ότι η φαιοκόκκινη παράνοια συνεχίζει να έχει ισχυρές ρίζες στην ελληνική κοινωνία.

* Είναι θετικό ότι στις ηλικίες 17-24 ετών η Νέα Δημοκρατία ανέτρεψε τα δεδομένα του 2015 και επικράτησε με 30,5% έναντι 25,6% του ΣΥΡΙΖΑ. Αρνητικό είναι το 13,3% που πήρε η Χρυσή Αυγή σε αυτή την ηλικιακή ομάδα.

Με αυτά τα δεδομένα, ήταν αυτονόητο ότι Νέα Δημοκρατία και ΚΙΝΑΛ ζήτησαν τη διενέργεια πρόωρων εκλογών και αναπόφευκτο ότι ο Αλέξης Τσίπρας αναγκάστηκε να την αποδεχτεί. Η διαχείριση της ήττας θα είναι πολύ δύσκολη, δεδομένου ότι τα όρια του πελατειακού κράτους έχουν εξαντληθεί και έχει δημιουργηθεί μια νέα πολιτική δυναμική.

Η ύπαρξη αμφισβήτησης από τα αριστερά (Βαρουφάκης) ενδεχομένως να οδηγήσει το ΣΥΡΙΖΑ σε αντιευρωπαϊκή ρητορεία και πρακτική.

Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, υπάρχουν αρκετά καλά νέα. Φαίνεται ότι η συμμετοχή στις ευρωεκλογές ξεπερνάει το 50%, ανακόπτοντας μια συνεχή καθοδική πορεία 40 ετών, που οδήγησε τη συμμετοχή από το 62% του 1979 στο ιστορικό χαμηλό του 42,61% το 2014.

Παράλληλα, η ακροδεξιά δεν μοιάζει να έχει τα τεράστια κέρδη που προεξοφλούσαν πολλά μέσα ενημέρωσης. Παρότι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχουμε οριστικά αποτελέσματα, η Μαρίν Λεπέν φαίνεται να συγκεντρώνει χαμηλότερα ποσοστά από το 2014. Οι αυστριακοί ακροδεξιοί έχουν πτώση σε σχέση με το 2014. Η Εναλλακτική για τη Γερμανία σημείωσε ελάχιστη άνοδο. Περίπου το 90% των Γερμανών ψηφοφόρων ψήφισε φιλοευρωπαϊκά. Στην Ολλανδία, ο Βίλντερς σχεδόν εξαφανίστηκε. Ο διάδοχος του, Μποντέ, είχε πενιχρά αποτελέσματα.

Παρότι πρόωρο, μπορούμε να έχουμε συγκρατημένη αισιοδοξία. Η Δημοκρατία στην Ελλάδα και στην Ευρώπη δεν έχει πει ακόμα την τελευταία της λέξη.