Αναστοχασμοί εν όψει εκλογών

Λυκούργος Χατζάκος 05 Απρ 2012

Οσονούπω, θα γίνει και η επίσημη ανακοίνωση της ημερομηνίας των «πολυπόθητων» εκλογών. Θα είναι οι πρώτες, μετά την μεταπολίτευση, που θα διενεργηθούν όπως όλα μέχρι στιγμής δείχνουν, δίχως «ταρατατζούμ» και φανφάρες, δίχως κομπασμούς και πλαστικές σημαίες. Σεμνά και ταπεινά. Για το σύνολο των πολιτικών σχηματισμών, αλλά, ιδιαίτερα για τα δύο μεγάλα κόμματα δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία προκειμένου, να αντιληφθεί κανείς ότι είναι κάτι παραπάνω από κρίσιμη, είναι ψήφος επιβίωσης.

Μια σύντομη επισκόπηση των δεδομένων θα αποκαλύψει μια Νέα Δημοκρατία να έχει αέρα πρωτιάς, αλλά, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις δεν επιτυγχάνει αυτοδυναμία, ενώ, η αφελής συμπεριφορά προ και μετά συμμετοχής της στο κυβερνητικό σχήμα, εμφανίζεται να στρέφει σημαντικό όγκο των ψηφοφόρων της προς το νεοπαγές κόμμα των «Ανεξαρτήτων Ελλήνων». Από την άλλη το ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να ορθοποδήσει, υπόθεση όχι εύκολη καθώς, ο Βαγγέλης Βενιζέλος, δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνον την οργή των αγανακτισμένων και μη πολιτών, σχετικά με την όλη πρακτική της κυβερνητικής περιόδου 2009-2011, αλλά, μέλει να δώσει αυτή τη μάχη με τον κομματικό μηχανισμό σε κατάσταση διάλυσης που αγγίζει τα όρια της ανυπαρξίας από την κάκιστη διαχείριση της προηγούμενης περιόδου. Είναι, ήδη, ορατά στοιχεία ανάσχεσης στην πτωτική τροχιά και την διαρροή ψηφοφόρων, καθώς η εκλογή νέου Προέδρου απέδωσε στο πεδίο της συσπείρωσης. Είναι όμως αβέβαιο αν θα υπάρξει επαρκής χρόνος να θεραπευθούν ικανοποιητικά οι αδυναμίες, δεδομένου και του όλου πολιτικού κλίματος.

Θα είναι ενδιαφέρον να δούμε την στρατηγική των δύο αυτών κομμάτων –προς το παρόν νομίζω ότι τελούν υπό την επήρεια κάποιου ισχυρού shock-, τι είδους διλλήματα θα διατυπώσουν και τι θα θέσουν ως το «διακύβευμα» των εκλογών. Ίσως, αυτό να είναι λίγο-πολύ προβλέψιμο, αλλά, σε κάθε περίπτωση θα έχει ενδιαφέρον ακόμη και αυτή μόνη, η διατύπωση. Επίσης, ενδιαφέρουσα θα είναι και η αιτιολόγηση στάσης και πράξης καθ’ όλο αυτό το διάστημα, από την έλευση του ΔΝΤ και εντεύθεν.

Όσον αφορά στην αριστερά, εκτός του ΚΚΕ, το οποίο, προστατεύουν οι στερεότυπες αντιλήψεις του, ο ΣΥΡΙΖΑ, η ΔΗΜΑΡ και το Κόμμα των Οικολόγων μπορεί να μην είναι αποδέκτες διαφόρων γαλακτοκομικών και τα στελέχη τους να μην υφίστανται κατά τις δημόσιες εμφανίσεις τους επιθέσεις αλαλαζόντων αγανακτισμένων (γιατί άραγε; Και αν η ΔΗΜΑΡ και οι Οικολόγοι είναι νεοπαγείς πολιτικοί σχηματισμοί, ο ΣΥΡΙΖΑ τμήμα του πολιτικού συστήματος δεν είναι επί 10ετίες;), αλλά ούτε για αυτά τα κόμματα τα πράγματα θα είναι εύκολα. Τούτο υποδηλοί το εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό αναποφάσιστων ή όσων επιλέγουν την αποχή.

Το κόμμα των Οικολόγων, ενώ στα πρώτα στάδια της παρουσίας του κάτι πήγε να δείξει, στην συνέχεια όμως «έκατσε», ενδεχομένως εξ αιτίας της ιδιοτύπου αρθρώσεως του φορέα, όμως μπορούν να θεωρούν επιτυχία το γεγονός της δημοσκοπικής τους εικόνας, βάσει της οποίας διασφαλίζουν την είσοδό τους στο Κοινοβούλιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ, συνεχίζει να εμφανίζει την εικόνα παιδικής χαράς με επαναστατημένους θαμώνες, οι οποίοι, διασκέδαζαν με γιαουρτοπόλεμο μέχρι που κάποιοι ενήλικες τους έβαλαν την φωνή και ο χαβαλές μαζεύτηκε. Αλήθεια, τι εκτιμούν στην Κουμουνδούρου για την απόδοση της πρακτικής των … συνιστωσών, κατά την πρόσφατη περίοδο; Αισθάνονται ικανοποιημένοι που βρέθηκαν σε κοινό μέτωπο και δράση με τα παλικάρια του ανεκδιήγητου ζηλωτή του Αδόλφου; Και τώρα που εξ ανάγκης το μαζέψαμε το πράγμα κάπως, πώς θα διευρύνουμε την εκλογική μας βάση σύντροφοι; Από την άλλη, η ΔΗΜΑΡ, παρουσιάζεται πιο σοβαρή και συνεπής. Βέβαια, αρκετές φορές και σε κρίσιμες περιπτώσεις, αισθάνομαι πως αυτή η διάκριση οφείλεται στην σοβαρότητα και την μεγαλύτερη εμπιστοσύνη που εκπέμπει ο Φώτης Κουβέλης και καθόλου ή ελάχιστα στην ουσία της πολιτικής ή/και εκπεφρασμένης θέσης. Ομολογώ, ότι υπάρχουν στιγμές που δεν κατανοώ γιατί αυτή η ομάδα απεχώρησε από τον ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ. Φυσικά η νοητική μου ικανότητα δεν υπερβαίνει τον μέσο όρο –αν δεν υπολείπεται κιόλας-, επομένως μου γεννούνται ερωτηματικά γιατί η ΔΗΜΑΡ δεν στήριξε την κυβέρνηση Παπαδήμου, έστω και αν δεν ήθελε να μετέχει και ποια ακριβώς είναι η διαφοροποίησή της από την θέση του ΣΥΝ. Αν αυτή η διάκριση, έγκειται και μόνον στο ύφος και πολιτισμό της διατύπωσης, είναι θετικό και αξιοσημείωτο στις μέρες μας, αλλά αρκεί; Επίσης δεν μπορώ να καταλάβω τι θα πράξει στην περίπτωση κατά την οποία θα κληθεί να συμμετάσχει ή να στηρίξει με ψήφο εμπιστοσύνης μια κυβέρνηση με την συμμετοχή δύο ή περισσοτέρων κομμάτων, εν όψει της ισχυρής πιθανότητας μη αυτοδυναμίας.

Είναι, νομίζω, το λιγότερο αστειότητα από μιας πλευράς να εκτοξεύονται μύδροι και αναθέματα κατά του δικομματισμού και από την άλλη, όταν ερωτούνται αν θα συμμετάσχουν ή θα στηρίξουν μία κυβέρνηση με ΠΑΣΟΚ ή ΝΔ, να αποτάσσουν τον Σατανά της εξουσίας και συνεπώς την κυβερνητική ευθύνη; Καλό και ρομαντικό είναι να συγκινείται κανείς από την σκέψη πως «έτσι κι αλλιώς η γη θα γίνει κόκκινη», αλλά μέχρι την εκπλήρωση της προφητείας, κάτι χρειάζεται να πράξουμε.

Στους αντίποδες της αριστεράς, η κυβίσθηση, δείχνει να κοστίζει στον Πρόεδρο Γιώργο, ακόμη και την είσοδό του στο Κοινοβούλιο. Μάταια καλεί σε ένοπλο αγώνα κατά των «λαθρομεταναστών», δεν φαίνεται να του βγαίνει. Η λαϊκιστική ακροδεξιά αντίληψη βρίσκει τον εκφραστή της στο πρόσωπο του «αναμάρτητου» Πάνου Καμένου (αρκεί και η επωνυμία του κόμματός του να οδηγήσει σε συμπεράσματα…).

Μεταξύ μας, από ιδιοτελή χαιρεκακία θα ήθελα να υπήρχε χιούμορ και περιθώρια και να δώ να στηρίζεται μια κυβέρνηση Τσίπρα-Παπαρήγα-Κουβέλη-Καμμένου. Έτσι! Για να πεθάνει ο δικομματισμός!

Πέραν όμως από υποθέσεις, αναλύσεις και κάθε αστεϊσμό, η ανανεωτική αριστερά, δεν πρέπει να χάσει και αυτό το στοίχημα, όπως π.χ., το 1989, όπου ενώ κατέρρεε παγκόσμια ο υπαρκτός σοσιαλισμός, στην Ελλάδα συνέπραττε στην δημιουργία κοινού φορέα με το Σταλινικό εκφραστή του, να μην θυμίσουμε και την συνέχεια…

Το ερώτημα για εμάς τους πολίτες παραμένει: Θα πάμε να ψηφίσουμε και αν ναι, Τι και με ποια κριτήρια;

Πάντοτε εκφράζοντας την δική μου και μόνο άποψη, πιστεύω ότι η σώφρων επιλογή δεν συζητά την εκδοχή της αποχής. Είναι αναγκαίο να κυριαρχήσω στην οργή και την αγανάκτησή μου. Ναι. Η πολιτική τάξη με απογοήτευσε, πρόδωσε την εμπιστοσύνη μου και σε κάποιες περιπτώσεις με εξαπάτησε. Προκειμένου να διατηρηθεί, ισοπέδωσε αξίες, απαξίωσε θεσμούς. Πρέπει, όμως, να είμαστε ειλικρινείς, πρώτα απ’ όλα με τους εαυτούς μας. Η πλειοψηφία μας αν δεν ήξερε, υποψιαζόταν έστω κάτι. Όλοι βολευτήκαμε στην αντίληψη ότι οι «πολιτικοί είναι ……ς και η πολιτική βρώμικη». Όμως, το μόνο που κερδίσαμε με την απουσία μας -εκτός του ότι κάποιοι είχαν στήσει τρελό πάρτι μαζί με τους πολιτικούς που έβριζαν και απαξίωναν-, ήταν να αφήσουμε ελεύθερο το πεδίο δράσης και την διαχείριση των «κοινών» είτε σε πραγματικά ηλιθίους είτε σε λαμόγια που αλώνιζαν, ενώ εμείς στην καλύτερη περίπτωση βολευόμασταν με έναν «διορισμούλη» ή κάτι ψιχουλάκια ή το καμάρι να μας χτυπάνε στην πλάτη δημόσια. Επίσης, συμφωνώ στην άποψη ότι τα κόμματα, σήμερα, δεν αποτελούν μία ελκυστική περίπτωση ενασχόλησης, καθώς δεν ανταποκρίνονται και δεν καλύπτουν ανάγκες μας, έχουν όπως άλλωστε και όλο το πολιτικό σύστημα, ελλείμματα δημοκρατίας, δεν ανταποκρίνονται στην ηθική μας και τις προσδοκίες μας. Όμως, έχουμε αποφασίσει ότι θέλουμε να ζούμε σε μια Δημοκρατική Πολιτεία. Τα κόμματα είναι θεσμός απαραίτητος για αυτό. Αν είναι απαξιωμένα, πρέπει να αναλογισθούμε ότι τους θεσμούς τους διαχειρίζονται άνθρωποι, τους οποίους εμείς επιλέγουμε και εκείνοι ευθύνονται για την ενδεχόμενη απαξίωσή τους ή κακή λειτουργία. Επίσης, όμως, πρέπει να συγκρατούμε ότι οι θεσμοί, δεν απαξιώνονται μόνο από εκείνους που τους διαχειρίζονται, αλλά και από εκείνους που απουσιάζουν και δεν ελέγχουν, ως όφειλαν ή ανέχονταν, προκειμένου να εξυπηρετηθεί η ιδιοτέλειά τους.

Αφού βρεθώ λοιπόν στην κάλπη, επόμενο ερώτημα είναι η επιλογή πολιτικού κόμματος. Έχω την αίσθηση ότι αν η επιλογή μας έχει ως κριτήριο το δίλλημα μνημονιακοί-αντιμνημονιακοί, ούτε άκρη θα βγάλουμε, ούτε η επόμενη ημέρα θα μας δικαιώσει. Όπως δεν μας δικαίωσαν οι προηγούμενες δύο εκλογικές αναμετρήσεις. Η αρνητική ψήφος, μπορεί προς στιγμήν να εκτονώνει, αλλά, μάλλον, περισσότερα και μεγαλύτερα δεινά επιφέρει.

Προφανώς και θα επιλέξω με βάση την ιδεολογική μου θεώρηση και τοποθέτηση. Η άποψη πως οι ιδεολογίες έχουν τελειώσει με βρίσκει απολύτως αντίθετο. Οι ιδέες πεθαίνουν όταν οι άνθρωποι πάψουν να πιστεύουν. Αντιθέτως, η αποϊδεολογικοποίηση των πολιτικών σχηματισμών, χάριν ευκαιριακών εκλογικών κερδών είναι το πρόβλημα. Το βασικό κριτήριο κατά την δική μου πάντα, κρίση, θα είναι η διατύπωση ουσιαστικής, σοβαρής αναπτυξιακής πρότασης, όχι γενικόλογης και αόριστης υπό τύπον ευχολογίου ή συνθήματος, αλλά που θα συνοδεύεται από ένα επεξεργασμένο και συγκεκριμένο σχέδιο ανάπτυξης και θεραπείας θεσμικών οργάνων και θεσμών.

Είμαι πρόθυμος, ανιδιοτελώς, να υποβληθώ σε κάθε θυσία, αρκεί να πειστώ για την αλήθεια της πρότασης και τις προοπτικές που αυτή θα έχει.

.

Ο Λυκούργος Χατζάκος είναι πολιτικός Επιστήμονας, Πρόεδρος της ΜΚΟ  InetCosmos