Συμφωνία ή ρήξη με την Ευρώπη; Τα σημάδια που δίνει η κυβέρνηση είναι αντιφατικά. Από τη μια πλευρά είναι η απελπιστική κατάσταση των οικονομικών που οδηγεί σε πρωτοφανείς ενέργειες, όπως το σκούπισμα των αποθεματικών των δήμων και των Ταμείων. Πόσο μπορεί να αντέξει χωρίς ευρωπαϊκούς πόρους ή ακόμα χωρίς νέο μνημόνιο;
Από την άλλη πλευρά, όμως, είναι οι απειλές και η ρητορική για «κόκκινες γραμμές» και αντίσταση στον «εκβιασμό» που κινδυνεύουν να κάνουν πολιτικά τοξική για τον ΣΥΡΙΖΑ κάθε συμφωνία. Οσο για τον υπουργό των Οικονομικών, τις μονές ημέρες διαβεβαιώνει ότι θα καταβάλουμε τις δόσεις «στο διηνεκές» και τις ζυγές απειλεί με διακοπή των πληρωμών. Μύλος. Εχει τη θέληση ή τα κότσια ο κ. Τσίπρας να πάρει μέτρα και να πάει κόντρα στο κόμμα του;
Με αυτά τα δεδομένα πάντως, ακόμα και αν καταλήξουμε σε συμφωνία, είναι αμφίβολο αν θα μπορεί να υλοποιηθεί. Ηδη η κυβέρνηση ξηλώνει τις μεταρρυθμίσεις και η πρόβλεψη για το 2015 είναι να έχουμε μηδενική ανάπτυξη. Αν υπάρξει θετικό πολιτικό κλίμα και δημιουργηθούν συνθήκες σταθερότητας, τα στοιχεία αυτά μπορεί να αντιστραφούν. Αν συνεχιστεί, όμως, ο ανταρτοπόλεμος και αν η κυβέρνηση εξακολουθήσει να νομοθετεί για να ικανοποιήσει τις συντεχνιακές της πελατείες, θα μιλάμε για οικονομία ζόμπι. Η έξοδος από το ευρώ θα είναι θέμα χρόνου.
Και η αντιπολίτευση; Τι κάνει για να αποτρέψει αυτές τις εξελίξεις; Η πίεση από πολλές πλευρές είναι να δημιουργηθεί ένα «ευρωπαϊκό μέτωπο» που θα μπορέσει να διεκδικήσει τις εκλογές. Ιδίως αν έχουμε εξελίξεις το καλοκαίρι. Προφανώς οι όροι κάτω από τις οποίες θα γίνουν θα είναι καθοριστικοί. Αλλιώς θα είναι τα πράγματα αν έχει επιτευχθεί συμφωνία και τελείως διαφορετικά αν πάμε με κλειστά ΑΤΜ και πληρωμή μισθών με ομόλογα.
Σε κάθε περίπτωση, μια ευρωπαϊκή συμμαχία έχει να αντιμετωπίσει δύο κρίσιμα ζητήματα. Το πρώτο είναι η πολιτική. Ολες οι προηγούμενες κυβερνήσεις, αλλά κατ’ εξοχήν η κυβέρνηση Σαμαρά, πρόδωσαν την ιδέα των μεταρρυθμίσεων και απέτυχαν παταγωδώς στη διασφάλιση της κοινωνικής αλληλεγγύης προς τα στρώματα που έπληξε η κρίση, με πρώτους τους ανέργους.
Το δεύτερο πρόβλημα είναι η κατηγορία που θα διατυπωθεί ότι το παλαιό πολιτικό κατεστημένο επιδιώκει την αναστήλωσή του. Και είναι βέβαιο ότι η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ θα επιδιώξει να εμφανίσει τη σύγκρουση σαν μάχη μεταξύ του νέου και του παλιού, του χθες με το αύριο. Θα βρει σίγουρα υποστηρικτές.
Περισσότερο από ποτέ η χώρα σήμερα έχει ανάγκη μια σύγχρονη ευρωπαϊκή μεταρρυθμιστική πολιτική δύναμη. Η συγκρότησή της, ωστόσο, προϋποθέτει ένα ανανεωτικό σοκ σε πρόσωπα και πρωτοβουλίες. Σε αντίθετη περίπτωση, αν θεωρηθεί ευκαιριακή συγκόλληση αποδοκιμασμένων πολιτικών, κινδυνεύει να αποδειχθεί συνταγή αποτυχίας. Και αυτήν τη φορά με πολύ σοβαρότερες επιπτώσεις για το μέλλον της χώρας.