H ελληνικότητα ήταν ο «δαίμονας» ή ο «άγγελος» για την τέχνη (σας); — απαντά η Λίνα Μπέμπη
Κανένα από τα δύο, ως μια πρώτη απάντηση. Το θέμα δεν με έχει απασχολήσει με άμεσο τρόπο.
Υποθέτω ότι η ερώτηση γίνεται στο πλαίσιο του προβληματισμού για τον προσδιορισμό της εθνικής μας ταυτότητας που έχει αναδυθεί με την κρίση των τελευταίων χρόνων, ειδικά όσον αφορά την αντιπαράθεση με την «ευρωπαϊκή» μας ταυτότητα και θέση, και ότι ως καλλιτέχνης πρέπει/μπορώ να συμβάλλω με τον τρόπο μου σε αυτή την διαδικασία αυτοπροσδιορισμού. Ίσως να το δω και σαν ευκαιρία, μιας και το ερώτημα «μα γιατί δεν μιλάν οι πνευματικοί άνθρωποι;» συνήθως δεν απευθύνεται στους εικαστικούς.
Αφενός δεν υπάρχει αμφιβολία για το που ανήκω ως προς την εντοπιότητά μου: εδώ γεννήθηκα, εδώ μεγάλωσα, σπούδασα και έζησα όλη την ζωή μου. (Κακώς, όπως πιστεύω πλέον.) Όμως δεν ανήκω αποκλειστικά στο «εδώ»: η αισθητική μου και οι προτιμήσεις μου έχουν διαμορφωθεί από βιβλία, εικόνες και μουσικές που έρχονται από όλον τον υπόλοιπο κόσμο αλλά κυρίως από την κυρίαρχη Δύση. Ομολογώ ότι αισθάνομαι προνομιούχα γι’ αυτό. Όπως παράλληλα αισθάνομαι πολύ τυχερή που η σημερινή τεχνολογία μού δίνει πρόσβαση στα πάντα, καταργώντας τοπικούς και χρονικούς περιορισμούς.
Αναρωτιέμαι αν μπορεί κάποιος να μαντέψει την εθνικότητά μου βλέποντας ένα έργο μου. Σίγουρα όχι. Αν δει το σύνολο του έργου μου θα βρει τα στοιχεία που θα του αποκαλύψουν ότι είμαι Ελληνίδα; Μάλλον όχι. Μπορεί πιθανώς να εφαρμόσει εκ των υστέρων τα κριτήρια που ο ίδιος αποδίδει στην ιδέα της ελληνικότητας. Όμως με ποια δική του νοερή Ελλάδα θα μπορέσει να με συνδέσει;
Το ερώτημα περί της «ελληνικότητας», που άλλωστε δεν έχει απαντηθεί με έναν γενικά αποδεκτό τρόπο, έχει επανέλθει απαιτητικό. Η ιδιαιτερότητα της θέσης μας παραμένει: βρισκόμαστε στην περιφέρεια, είμαστε λίγοι, είμαστε εσωστρεφείς, το παρελθόν μάς βαραίνει. Αέναα ταλαντευόμαστε ανάμεσα σε ένα αδηφάγο εθνικό μύθευμα και στην αυτολύπηση. Ως πλαίσιο απέχει από πολύ από τις ιδανικές συνθήκες για δημιουργία…
Διαβάστε τη συνέχεια στο dim/art