Την παγκόσμια κοινότητα, προφανώς, δεν απασχολούν τόσο οι δικές μας εκλογές της 21ηςΜαΐου, όσο οι προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές της Τουρκίας, την Κυριακή 14 Μαΐου, για πολλούς λόγους. Ο πολιτικός κόσμος και η διεθνής κοινή γνώμη παρακολουθεί, με ενδιαφέρον και αγωνία, την «πιο σημαντική εκλογική αναμέτρηση του 2023», σύμφωνα μετο πρωτοσέλιδο του Economistπου κυκλοφορεί, μαζί με τα συνθήματα «σώστε τη δημοκρατία» και «ο Ερντογάν πρέπει να φύγει».Άλλα πέντε χρόνια Ερντογκανισμού (Erdoganismo) θα έσπρωχναν τη χώρα ακόμη περισσότερο προς τον αυταρχισμό, γράφει. Το διακύβευμα των εκλογών είναι μεγάλο και όχι μόνο για τους πολίτες της Τουρκίας. Τα 22 χρόνια που ηγεμονεύει είναι πάρα πολλά. Η Ελλάδα έχει ζήσει από κοντά την επιθετικότητα και τα αυτοκρατορικά, αντιδυτικάγεωπολιτικά σχέδια του Ερντογάν. Ωστόσο, αρκετοί φοβικοί προς κάθε αλλαγή, δεν κρύβουν το θαυμασμό τους προς τους αυταρχικούς, απολυταρχικούς, σκληρούς άνδρες-ηγέτες, τύπου Πούτιν, τάση που δυστυχώς στην εποχή μας, κερδίζει έδαφος..
Η Τουρκία κυβερνάται από ένα αντιδημοκρατικό καθεστώς στο οποίο η διάκριση των εξουσιών ανήκει σε ένα πρόσωπο, τον Ερντογάν.Ο ίδιος ξεκίνησε να γίνει ιμάμης και εξελίχθηκε σε μακιαβελικό ηγεμόνα. Η αστυνομία και οι δικαστές είναι αποδέκτες εντολών για δράση κατά διαφωνούντων πολιτικών, δημοσιογράφων, καλλιτεχνών, εκπαιδευτικών, γιατρών, δικηγόρων, φεμινιστικών οργανώσεων και φοιτητών.Χιλιάδες πολιτικοί αντίπαλοι είναι στις φυλακές με κατασκευασμένες κατηγορίες.Παρά τα σκάνδαλα που έχουν αποκαλυφθεί με εμπλοκή πολιτικών του κυβερνόντος AKPδεν υπάρχει δικαστής που να έχει το σθένος να τους προσαγάγει σε ανάκριση.Ήδη τα δίκτυα πατρωνίας που ελέγχει οΕρντογάνδαιμονοποιούν την αντιπολίτευση και είναι τόσο ισχυρά,που ο φόβος ότι μπορούν να φτάσουν στα άκρα, για να κρατηθούν στην εξουσία, είναι υπαρκτός και βάσιμος. Ο εθνικιστής εταίρος του ΕρντογάνΝτεβλέτΜπαχτσελί δήλωσε δημόσια ότι «θλιβερό τέλος περιμένει το CHP και τους εταίρους του στις 14 Μαΐου. Αυτοί οι προδότες ή θα λάβουν ποινές ισόβιας κάθειρξης ή σφαίρες στο σώμα τους».Ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος, στις προεκλογικές του συγκεντρώσεις,στοχοποιώντας την αντιπολίτευση, απειλεί συχνά «θα τους θάψουμε στις 14 Μαΐου».
Είναι χρήσιμο να έχουμε υπόψη, ότι η επιλογή της ημερομηνίας των εκλογών δεν είναι καθόλου τυχαία. Αντιθέτως, φέρει βαρύ συμβολισμό και καταδεικνύει τα πρότυπα, τις αξίες και τους φόβους του Ερντογάν. Στις 14 Μάϊου 1950, έγιναν οι πρώτες ελεύθερες εκλογές με ήττα των Κεμαλιστών του CHPκαι νικητή το Δημοκρατικό Κόμμα του ΑντνάνΜεντερές, ο οποίος άνοιξε το δρόμο για την επιστροφή του Ισλάμ στη δημόσια σφαίρα. Η θητεία του σημαδεύτηκε από αυταρχισμό, διαφθορά, τρομοκρατία κατά των αντιπάλων, έλεγχο του Τύπου, καθώς και από τα «Σεπτεμβριανά του 1955», δηλαδή το πογκρόμ κατά των Ελλήνων της Πόλης, στις 6-7 Σεπτεμβρίου 1955. Ο Μεντερές ανατράπηκε από στρατιωτικούς και καταδικάστηκε σε θάνατο. Εκτελέστηκε δι’ απαγχονισμού, στις 17 Σεπτεμβρίου 1961. Φαίνεται πως αυτό έχει στοιχειώσει τη μνήμη και έχει εντείνει τουςφόβους και την ανασφάλεια του Ερντογάν, για το τι μέλλει γενέσθαι αν χάσει την εξουσία.
Η αντιπολίτευση, από την πλευρά της, η συμμαχία των 6 κομμάτωνμε κοινό πρόγραμμα-μανιφέστο, κρατά χαμηλό προφίλ.Αντί να εκτοξεύει πέτρες κατά των αντιπάλων, όπως έγινε από τους γκρίζους λύκους, στο Ερζερούμ, κατά του χαρισματικού ΕκρέμΙμάμογλου, τους στέλνει τριαντάφυλλα. Ο ΚεμάλΚιλιντζάρογλου, ο αντίπαλος του Ερντογάν για την προεδρία, υπόσχεται να επιστρέψει η χώρα στο προηγούμενο κοινοβουλευτικό σύστημα, στην ευρωπαϊκή κανονικότητα και την ειρηνική συμβίωση με όλους τους γείτονες. Έχω προσωπικά γνωρίσει τον Κιλιντζάρογλου σε συνέδρια της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και γνωρίζω πόσο μετριοπαθής πολιτικός είναι και πόσο διαπνέεται από τις ιδέες του διαλόγου, των ευρωπαϊκών αξιών,του Διεθνούς Δικαίου, αλλά και του Συμφώνου Ειρήνης και Φιλίας που υπέγραψαν στην Άγκυρα, το 1930, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο ΚεμάλΑτατούρκ. Άρα, ευχής έργον, να είναι ο επόμενος Πρόεδρος της Τουρκίας, inshallah...
Μετά τις εκλογές, το καλύτερο που έχουν να κάνουν οι κυβερνήσεις που θα προκύψουν από τις πολιτικές αναμετρήσεις του Μαΐου, είναι να ξαναζωντανέψουν τον ουσιαστικό διάλογο και την εγκατάλειψη των παιγνίων μηδενικού αθροίσματος. Στόχος να γίνει η οριστική επίλυση των διαφορών Ελλάδας-Τουρκίας, με βάση το Διεθνές Δίκαιο ασφαλώς, αλλά και μεθετική διάθεση για αμοιβαία επωφελή καλή γειτονία και ειρηνική συμβίωση.
Το μήνυμα της διακήρυξης των βραβείων ΑμπντίΙπεκτσί, προς τιμήν του δημοσιογράφου που δολοφονήθηκε από τους γκρίζους λύκους το 1979, παραμένει πάντα επίκαιρο:Η αποκατάσταση σχέσεων φιλίας και συνεργασίας μεταξύ τωνλαών της Ελλάδας και της Τουρκίας είναι θέμα ζωτικό και επείγον. Με τη γλώσσα της καρδιάς και της απλής λογικής, της τέχνης και της επιστήμης, εμείς κι αυτοί, ανώνυμοι και επώνυμοι,θα γνωρίσουμε ο ένας τον άλλο,στην προσπάθειανα γίνειη υπόθεση της ειρήνηςυπόθεσητωνδύολαών.
* Το βιβλίο μου για τα 100 χρόνια της Τουρκίας θα κυκλοφορήσει τον Σεπτέμβριο 2023 από τις Εκδόσεις Αρμός