Το Κέντρο και η Κεντροαριστερά δυστυχώς δεν αποτελούν πλέον έναν πολιτικό πόλο, δύναμη παρέμβασης στην κοινωνία, φορέα διαμόρφωσης πολιτικών εξελίξεων. Είναι ένας “δημόσιος χώρος” διαλόγου και ιδεών, αστερισμός μικρών και μικρότερων πολιτικών οργανισμών, Κινήσεων, ομίλων και πρωτοβουλιών.
Το Ποτάμι εξάντλησε πολιτικά και εκλογικά τα όρια του, ως κόμμα. Οι νεωτεριστικές και μεταρρυθμιστικές ιδέες του πρέπει όμως να αποτελέσουν πεδίο επεξεργασίας, συζητήσεων και μπολιάσματος ευρύτερων διεργασιών. Το σημερινό ΚΙΝΑΛ παρέμεινε στα στενά όρια του ιστορικού ΠΑΣΟΚ, ολοένα συρρικνούμενου. Απέτυχε να συσπειρώσει τις δυνάμεις που είχαν ενδιαφερθεί για το εγχείρημα του νέου φορέα του χώρου. Η “επιστροφή στις ρίζες”, ως σύνθημα και ως εγχείρημα, αποξενώνει πολλούς που προσέβλεπαν σε αυτό.
Ένα κύμα βαθέος συντηρητισμού κατακλύζει την χώρα. Εθνικιστικές κραυγές, θρησκοληψία, αναχρονιστικές αντιλήψεις -για δικαιώματα, ρόλους των δύο φύλων, μειονότητες- εκφράζονται πλέον ως mainstream απόψεις από υπεύθυνα, θεσμικά χείλη. Ενώ η κλιματική κρίση οξύνεται, επανέρχονται πολιτικές για ανάπτυξη χωρίς οικολογική ευαισθησία. Παρατηρούνται, επίσης, πρακτικές συγκεντρωτικού ελέγχου των κρατικών μηχανισμών.
Μια νέα, σύγχρονη, δημοκρατική και προοδευτική παράταξη είναι αναγκαία. Μια συσπείρωση από το προοδευτικό Κέντρο, την Κεντροαριστερά, την σοσιαλδημοκρατία, την φιλοευρωπαϊκή Αριστερά, τον χώρο των Πρασίνων. Που θα αγωνίζεται για την καταπολέμηση των ανισοτήτων μέσω μιας δημοκρατικής ρύθμισης της παγκοσμιοποίησης, όχι εναντίον της παγκοσμιοποίησης. Που δεν θα επανέλθει σε μια κρατικίστικη σοσιαλδημοκρατία, η οποία δρούσε σε εθνικό επίπεδο με εργαλεία τα οποία δεν υπάρχουν πια. Που θα αξιοποιεί την στρατηγική του Μακρόν, για δυναμική πολιτική μετεξέλιξη της Ευρώπης.
Όποιος αναλάβει σοβαρή πρωτοβουλία σε αυτήν την κατεύθυνση, θα ηγεμονεύσει μακροπρόθεσμα στον χώρο. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, μετά την “βίαιη ωρίμανση” της διακυβέρνησης, ήδη δείχνει να ενδιαφέρεται για μια σχετική προοπτική. Θα κριθεί φυσικά, από το αν (αυτο)περιοριστεί στην συγκρότηση απλώς ενός “ΣΥΡΙΖΑ plus”.
Είμαστε ακόμα μακριά από όλα αυτά. Απαιτείται πνευματικός μόχθος, προγραμματική εμβάθυνση, πολιτική ώσμωση. Και κυρίως, ανοιχτό πνεύμα. Αυτοεπιβεβαιώσεις, περιχαρακώσεις, ηγεμονισμοί δεν ωφελούν.