Το 2011 είχαμε κάνει μια ζαβολιά, είχαμε δημοσιεύσει ένα τεστ, εσείς σε πόσες από αυτές τις αλλαγές συμφωνείτε. Όταν ο αναγνώστης γύρναγε ανάποδα την εφημερίδα για να δει το σκορ του, διάβαζε ότι αυτές είναι οι μεταρρυθμίσεις που προτείνει το μνημόνιο. Και θύμωνε βέβαια, θύμωνε γιατί είχε ψηφίσει θετικά αφού πολλά από αυτά ήταν πράγματα που και μόνοι μας λέγαμε ότι πρέπει να τα κάνουμε από τη δεκαετία του ’90 ακόμη.
Πρέπει να ομολογήσω, με φόβο να κατηγορηθώ ότι κάνω αντιπολίτευση στην κυβέρνηση και να με καταγγείλει ο Παπαδημούλης ως «μαυραγορίτη της κατοχής», ότι το δικό μου σκορ τότε ήταν λιγότερο από 70 στα 100.
Είναι πραγματικά θεαματικό το γεγονός ότι μέσα σε 10 μόνο μέρες μετά τις εκλογές, η χώρα προσγειώθηκε στην πραγματικότητα. Δεν διαγράφει το μεγαλύτερο μέρος του χρέους, δεν κάνει μονομερείς ενέργειες, δεν σκίζει τα μνημόνια με τα οποία άλλωστε κατά 70% συμφωνεί. Και το υπόλοιπο 30% το συμπληρώνει με τις προτάσεις του ΟΟΣΑ. Πιστεύει στους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς χωρίς ελλείμματα γιατί έτσι διασφαλίζεται η εθνική κυριαρχία. Υπόσχεται ότι θα διατηρήσει τα πλεονάσματα του 2014 στα οποία φτάσαμε, όλοι γνωρίζουμε πώς, από τα 25 δις ελλείμματα του 2009. Και θα προχωρήσει σε μια νέα συμφωνία, πρόγραμμα, συμβόλαιο, γέφυρα, η οποία θα μας εξασφαλίσει τη συνέχιση της χρηματοδότησης.
Με αυτή την κίνηση η νέα κυβέρνηση όχι μόνο θα διατηρήσει τη χώρα στην ευρωζώνη, αλλά εξουδετέρωσε και εντελώς την αντιπολίτευση. Όλα τα κόμματα δηλώνουν ότι θα υπερψηφίσουν τη συμφωνία. Επετεύχθη ως διά μαγείας η εθνική συναίνεση. Είμαστε όλοι δοσίλογοι.
Αφού όλοι οι πρωταγωνιστές του δράματος νίκησαν ο καθένας με τη σειρά του, αφού όλες οι πολιτικές ομάδες της μεταπολίτευσης, δεξιά, κεντροδεξιά, κεντροαριστερά, αριστερά, περάσουν από την κυβέρνηση, ίσως έχει φτάσει η ώρα που το θέατρο σκιών θα πάρει τέλος και θα αναζητηθεί η Προοδευτική πολιτική. Η πολιτική δεν θα μπορεί πια τόσο εύκολα να μεταμφιέζεται, τα μεγάλα λόγια του λαϊκισμού θα τελειώσουν, το παιχνίδι του διχασμού θα ξεθυμάνει και οι πολιτικές προτάσεις θα συγκρούονται γι’ αυτό που είναι χωρίς να κρύβονται σε πένθιμα και ηρωικά εμβατήρια.
Η επιστροφή στην πραγματικότητα έχει ήδη επιδράσει θετικά. Όχι απλώς στην προσχηματική «σύγκρουση με την Ευρώπη», αλλά και στο καθημερινό πεδίο της επίλυσης προβλημάτων. Θα γίνει 751 ευρώ ο κατώτατος μισθός, αλλά όχι σήμερα βεβαίως που θα αυξήσει τα λουκέτα, τις απολύσεις, την ανεργία. Σταδιακά μέχρι να μπορούν οι επιχειρήσεις να το αντέξουν, μέχρι να γίνει πράξη δηλαδή η ανάκαμψη. Και το «σατανικό σχέδιο εσωτερικής υποτίμησης» των Ευρωπαίων, που ήθελαν να μας κάνουν Μπαγκλαντές; Last year.
Θα προσληφθούν οι απολυμένοι 3,5 χιλιάδες από το δημόσιο. Πώς; Δεν θα προσληφθούν αντίστοιχες 3,5 χιλιάδες νέων πτυχιούχων με προσόντα. Welcome to reality. Η ζωή είναι επιλογές και οι επιλογές έχουν κόστος. Και κρίνονται κάθε στιγμή, κάθε φορά, ποιες είναι οι πιο συμφέρουσες για το κοινωνικό σύνολο. Καλοί άνθρωποι που χαρίζουν λεφτά, δίνουν αυξήσεις, κάνουν προσλήψεις, με δανεικά της Ευρώπης, μπορούν να γίνουν όλοι. Χωρίς, είναι το θέμα.
Με άλλα λόγια, τώρα που τελείωσαν τα μεγάλα λόγια και οι παραπλανητικές μάχες για το χρέος και τα ηρωικά «Όχι», το σημαντικό είναι πάλι αυτό που ήταν πάντα: Μπορεί η καινούργια κυβέρνηση να προχωρήσει εκεί που φρέναραν οι προηγούμενες, μπορεί να προχωρήσει στις διαρθρωτικές αλλαγές που χρειάζεται η χώρα για να μη δημιουργεί ελλείμματα, να μη βολοδέρνει στη μιζέρια, να βγει από την ύφεση; Αυτό ήταν πάντα το πρόβλημα, 5 χρόνια τώρα. Η αντίθεση στη μεταρρύθμιση. Σ’ αυτό, η νέα κυβέρνηση ξεκινάει από ακόμα χειρότερη αφετηρία σε σχέση με τις προηγούμενες.
Παράδειγμα: Στις πρώτες εξαγγελίες, η επαναφορά στα παλιά όρια εξόδου στη σύνταξη. Την επόμενη μέρα τα μέσα ενημέρωσης είχαν τους γνωστούς τίτλους: 12 μυστικά για να βγείτε στη σύνταξη στα 52. Δηλαδή χρεοκοπημένα ταμεία για την επόμενη γενιά, φόροι, ύφεση, ανεργία, χρέη. Οι ευρωπαϊκές χώρες όταν ακούν για «ανθρωπιστική κρίση» και αντιμετώπιση με συσσίτια και δωρεάν ηλεκτρικό ρεύμα, σαρκάζουν. Γιατί αυτά ούτε τα αναγγέλλουν, τα κάνουν οι κοινωνικές τους υπηρεσίες. Εδώ δεν τα κάνουμε όχι γιατί φταίει η λιτότητα, αλλά γιατί τις δαπάνες του κοινωνικού κράτους απορροφά η γραφειοκρατία. Για την Ευρώπη, αντιμετώπιση της ύφεσης, της φτώχειας, σημαίνει επενδύσεις, ανάπτυξη, δημιουργία θέσεων εργασίας. Για όλο τον υπόλοιπο κόσμο γύρω μας, υπεύθυνος για την ύφεση είναι η κυβέρνηση. Δηλαδή, για να ακριβολογούμε, όλο το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας.
Η πρώτη ανακοίνωση της νέας κυβέρνησης ήταν η ακύρωση της παραχώρησης των περιφερειακών αεροδρομίων. Δεν θέλουμε την αξιοποίηση των αεροδρομίων, θέλουμε να τα έχει το κράτος, να κρατάει το ταμείο, να διορίζει τους πελάτες του σε τριτοκοσμικά κτίρια με ελενίτ. Διαφυγόντα κέρδη, 1,25 δις το τίμημα που προσέφερε η νικήτρια εταιρεία στο διαγωνισμό, το ετήσιο νοίκι για τα 40 χρόνια που διαρκεί η ενοικίαση, 28% από τα κέρδη για το δημόσιο, επενδύσεις 350 εκατομμύρια, φόροι και ΦΠΑ από την ανάπτυξη του τζίρου, θέσεις εργασίας. Έτσι όμως κάνουν στον κόσμο σήμερα. Κάνουν καταστήματα στα αεροδρόμια και τα λιμάνια, εστιατόρια, ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα. Στην Ελλάδα ακυρώνουν τις ιδιωτικοποιήσεις. Πρέπει και τα καινούργια κόμματα να περάσουν από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου στο κράτος-επιχειρηματία. Όλα αλλάζουν για να μείνουν ίδια, το σύστημα της χρεοκοπίας πάντα στη θέση του. Και κατηγορεί για τη λιτότητα τους άλλους.
Τις επόμενες ώρες και μέρες θα ξέρουμε αν βρέθηκε τελικά μια φόρμουλα συμφωνίας για να διατηρήσουμε τη σχέση μας με την ευρωζώνη ή θα χρειαστεί ένα «κυπριακό σοκ» για να πεισθούν όλοι ότι η χώρα χωρίς την υποστήριξη των εταίρων καταρρέει σε χρόνο dt. Ελπίζω ότι δεν θα το δούμε αυτό. Η ελληνική κοινωνία δεν είναι Κύπρος, που πήγαιναν στα ATM να πάρουν 100 ευρώ. Εδώ, θα είναι εφιάλτης.
Η ελληνική κοινωνία είναι αποπροσανατολισμένη, ευσυγκίνητη, κουρασμένη, αποσταθεροποιημένη. Θέλει να φωνάξει ηρωικά «όχι» σε φανταστικούς εχθρούς και φανταστικούς πολέμους και συγχρόνως αγωνιά μήπως δεν κλείσει η συμφωνία, καταγγέλλει «προδότες» και περιμένει με ανακούφιση τη στροφή του Σύριζα. Δεν θέλει να παραδεχτεί την παραζάλη στην οποία είχε πέσει επί 5 χρόνια, θέλει να τη βαφτίσει νίκη, για να την ξεχάσει και να συνεχίσει. Ανθρώπινο είναι και αυτό, έτσι κάνουμε συνήθως για να επιβιώσουμε.
Η κοινωνία μας χρειάζεται χρόνο. Χρειάζεται κυρίως ηρεμία, για να ξεχάσει τις φωνές, να επουλώσει τις πληγές της, να ξεχάσει το διχασμό, τις κραυγές, την «εμπόλεμη» κατάσταση, το συνεχές «κατεπείγον». Αν τη γλιτώσουμε τώρα, η επόμενη περίοδος θα είναι πιο ήρεμη, δεν θα υπάρχει κανείς να στήνει «λαϊκά δικαστήρια» και «κρεμάλες». Αν η ατμόσφαιρα είναι πιο ήρεμη, αν ο κόσμος μπορέσει να δουλέψει, να ξαναστήσει τη ζωή του, θα φανεί πιο εύκολα πώς, με ποιες προτάσεις αλλάζει η Ελλάδα και ποιες πολιτικές την κρατάνε πίσω στην καθυστέρηση.