Aμερικανική συνταγή α λα καρτ

Αλέξης Παπαχελάς 23 Ιαν 2013

Είναι πολλοί, ανάμεσά τους και ο κ.Τσίπρας, οι οποίοι υποστηρίζουν πως η λύση στην ελληνική κρίση είναι η «αμερικανική συνταγή», η πολιτική δηλαδή της ανάπτυξης μέσω «πακέτων τόνωσης». Κατ’ αρχήν κανένας άνθρωπος, που είναι βεβαίως στα καλά του, δεν μπορεί να διαφωνήσει πως μια τέτοια συνταγή θα ήταν κάτι παραπάνω από καλοδεχούμενη στη χώρα μας. Ολοι θέλουμε την ανάπτυξη και όλοι επιθυμούμε διακαώς να σταματήσουν οι περικοπές και η υπερφορολόγηση.

Υπάρχουν, όμως, δύο σοβαρά ζητήματα με την «αμερικανική συνταγή». Για να βάλεις το κράτος να τονώσει την οικονομία πρέπει να βρεθούν τα απαραίτητα χρήματα. Να δανεισθούμε δεν μπορούμε, το ξέρουμε. Να τυπώσουμε χρήμα, επίσης δεν μπορούμε. Να δούμε «παροχές» από τον Βορρά της Ε.Ε. προς τον Νότο, και ιδιαίτερα προς την Ελλάδα, είναι πολιτικά αδύνατον. Αυτή η βασική παρανόηση οδήγησε μια σειρά από διάσημους κεντροαριστερούς οικονομολόγους στις λανθασμένες, ενδεχομένως και καταστροφικές, συμβουλές που έδιναν στον κ. Γ. Παπανδρέου προτού η Ελλάδα μπει στο Μνημόνιο. Νεοκεϊνσιανή πολιτική δεν μπορείς να ακολουθήσεις όταν κανείς δεν σε δανείζει ή δεν σου δίνει χρήματα για ξόδεμα.

Πρέπει, όμως, να πούμε και κάτι άλλο. Την «αμερικανική συνταγή» δεν μπορείς να την επιλέγεις α λα καρτ, όπως σε βολεύει. Αναπόσπαστο κομμάτι της είναι μια απάνθρωπα απελευθερωμένη αγορά εργασίας, μαγαζιά που ανοίγουν και κλείνουν όποτε θέλουν, πανεπιστήμια που στηρίζονται στη συνέργεια με τον ιδιωτικό τομέα κλπ. κλπ. Οι τράπεζες και οι μεγάλες εταιρείες στις οποίες μπήκε ως ελέγχων βασικός μέτοχος το κράτος συνέχισαν να λειτουργούν ως ιδιωτικές επιχειρήσεις, όχι ως ΔΕΚΟ…

Εχουμε σίγουρα βρει στην Αμερική, και ειδικότερα στην κυβέρνηση Ομπάμα, ένα «σύμμαχο», ο οποίος προσπαθεί να πείσει την κ. Μέρκελ να αλλάξει ρότα ως προς την πολιτική της λιτότητος. Από την άλλη, όμως, Ομπάμα και Μέρκελ δεν διαφωνούν πολύ, ίσως και καθόλου, στο πώς πρέπει να λειτουργεί μια καπιταλιστική οικονομία στις μέρες μας. Η «αμερικανική συνταγή» έχει δύο όψεις που είναι αναπόσπαστες: τη δημοσιονομική, αλλά και αυτή της πλήρως απελευθερωμένης πραγματικής οικονομίας.