Αμερικανική κρατοδημία

Κώστας Μποτόπουλος 09 Οκτ 2013

Από αρκετές απόψεις η αμερικανική δημοκρατία αποτελεί, ή τουλάχιστον αποτελούσε, ένα είδος παραδείγματος: καμία παραχώρηση στην ανελευθερία, κράτος δικαίου, πραγματικός χωρισμός των εξουσιών, τσεκς εντ μπάλανσες και τα τοιαύτα. Από κάποιες άλλες, που καθιστά ξανά αυτές τις μέρες εμφανείς η πορεία προς την οικειοθελή πτώχευση, είναι ένα λαμπρό αντι-παράδειγμα: η πιο προηγμένη δημοκρατία του κόσμου υπονομεύεται από τους πιο ανώριμους παραλογισμούς.

Τρία πράγματα χτυπάνε κατακούτελα τον παρατηρητή του πρόσφατου, αλλά όχι μοναδικού, κωμειδυλλίου: η άρνηση της λογικής (το να βοηθούνται –προσοχή: να βοηθούνται, όχι να αναλαμβάνονται εξ ολοκλήρου- οι πιο απροστάτευτοι στην ασφάλισή τους είναι κάτι που πρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί)΄ η ‘άρνηση της δημοκρατίας (δεν έχει σημασία αν έχει αποφασίσει η πλειοψηφία, ή τα δικαστήρια, για ορισμένες πολιτικές επιλογές, άλλοι αποφασίζουν για το τι ταιριάζει με το «αμερικανικό όνειρο»)΄ η άρνηση του κράτους (δεν νοείται η παραμικρή «διορθωτική παρέμβαση» του στη ζωή των ανθρώπων ως αντίθετη στην ιδέα της «ελευθερίας»). Μέσα από αυτές τις τρεις αρνήσεις, η Αμερική τρέχει προς το γκρεμό της χρεοκοπίας, που δεν θα είναι μόνο δική της.

Το «Ομπάμακεαρ» χρησιμοποιείται ως εκβιαστική πρόφαση από τους ακραίους της Δεξιάς (η Δεξιά δεν χρειάζεται μόνο να σκοτώνει για να λέγεται «ακροδεξιά», μπορεί να διακιολογεί τον τίτλο της και σκοτώνοντας τη σκέψη) ουσιαστικής κατάλυσης της Δημοκρατίας. Ο δήμιος της λέγεται, για μια ακόμα φορά, φανατισμός: μίσος για έναν μαύρο και «σοσιαλιστή» Πρόεδρο, διαστρέβλωση των κανόνων του δικαίου και του πολιτειακού παιχνιδιού. Μέσα από τις διάφορες διαδικαστικές γραφικότητες (ετησίως ανανεούμενο όριο δαπανών του κράτους, αυτόματες οριζόντιες περικοπές σε περίπτωση μη συμφωνίας για τον προϋπολογισμό, αέναες καθυστερήσεις τύπου «φιλιμπάστερινγκ»), αλλά κυρίως με εκμετάλλευση της ανάγκης σύμπραξης των δύο (και πολύ διαφορετικών μεταξύ τους) νομοθετικών σωμάτων με την προεδρική εξουσία, η αναζήτηση θεσμικής ισορροπίας, που στα χαρτιά αποτελεί τη μεγάλη αμερικανική κατάκτηση, μετατρέπεται στο αντίθετό της, σε δυνατότητα μπλοκαρίσματος από τους φανατικούς. Το οποίο όλοι βλέπουν αλλά κανείς δεν μπορεί να κάνει τίποτα.

Το πρόβλημα με τους φανατικούς κάθε τύπου –το βιώνουμε, με εντελώς διαφορετικό τρόπο, και στη χώρα μας- δεν είναι ότι θα κερδίσουν, αφού δεν μπορούν, κόντρα στην αλήθεια και τη λογική, να κερδίσουν. Το κακό είναι ότι δηλητηριάζουν τη Δημοκρατία, τη γυρνάνε στο αντίθετό της και εθίζουν σε αυτό το αντίθετο. Αυτό το ίχνος δεν σβήνεται εύκολα.