Οι αγώνες -οι κάθε αγώνες- είτε για να προωθηθούν σημαντικές αλλαγές είτε για να υποστηριχθούν δίκαια αιτήματα, προϋποθέτουν την ελπίδα -και την αισιοδοξία. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την απειλή ενός επερχόμενου μέγιστου κακού. Ενός «κακού» που, πέρα από τον άμεσο στόχο του να καταργήσει δημοκρατικές ελευθερίες και κεκτημένα προοδευτικά δικαιώματα εμποτίζει, μακροπρόθεσμα, τις κοινωνίες με ιδέες και στάσεις ζωής που οδηγούν σε οπισθοδρομήσεις δεκαετιών. Δημιουργώντας, επιπλέον, αντιδημοκρατικά "υποδείγματα" όπου γης.
Εμείς λοιπόν -έστω και από μακριά- ξεκινώντας αυτή η εβδομάδα, κατά την οποία θα κριθεί το ποιος θα είναι ο μελλοντικός Πρόεδρος των ΗΠΑ και ελπίζουμε και αισιοδοξούμε. Ελπίζουμε πως η πλειοψηφία αυτού του σπουδαίου λαού θα κάνει τη σωστή επιλογή και αισιοδοξούμε πως ο επόμενος Πρόεδρος της Αμερικής θα είναι η Κάμαλα Χάρις.
Η ελπίδα, ωστόσο και η αισιοδοξία δε μπορεί να είναι απλώς «νεφελώδεις ιδέες». Οφείλουν να στηρίζονται και στη ρεαλιστική ανάλυση των καταστάσεων. Το ρόλο αυτό τον έχει αναλάβει, εδώ και καιρό, ο μόνιμος «ανταποκριτής» μας πέραν του Ατλαντικού Nicholas Molfetas. Τη φορά αυτή με τη σύνοψη του, μια μέρα πριν τις εκλογές.
Όπως γράφει λοιπόν:
«*** Λόγοι για αισιοδοξία ***
1. Οι αριθμοί: Παρά το θόρυβο στα μίντια για "κύμα Τραμπ" στις αρχές Οκτωβρίου, στην πράξη κέρδισε ελάχιστα στις δημοσκοπήσεις για τις κρίσιμες Πολιτείες, ενώ τις τελευταίες μέρες υπάρχει πάλι στροφή προς τη Χάρις. Οι εταιρείες δημοσκοπήσεων έχουν προσαρμόσει τη μεθοδολογία τους για να διορθώσουν τα λάθη του 2016/2020, και είναι πιθανό να υποτιμούν τώρα τη Χάρις. Οι πιθανότητες νίκης των δύο υποψηφίων ποτέ δεν παρέκκλιναν πολύ από το 50%-50% στα πιο αξιόπιστα προγνωστικά μοντέλα (Economist, Nate Silver). Κι όσοι συνεχίζουν να νομίζουν ότι οι αποδόσεις των online στοιχημάτων έχουν οποιαδήποτε αξιοπιστία, ας κάνουν ένα γκουγκλάρισμα για τα $30 εκατομμύρια που έπεσαν στο Polymarket από 4 λογαριασμούς άγνωστου Γάλλου πολίτη.
2. Τα μηνύματα: Η Χάρις έχει τρέξει μια πολύ καλά οργανωμένη καμπάνια, με ενωτικό μήνυμα και σαφή στόχο την επέκταση του κοινού της σε περισσότερες ομάδες, όπως οι κεντρώοι ψηφοφόροι αλλά ακόμα και οι συντηρητικοί αντι-Τραμπικοί. Ο Τραμπ έχει μεν κερδίσει έδαφος σε κάποιες ομάδες όπως οι Αφροαμερικανοί και ισπανόφωνοι νέοι άντρες, αλλά συνεχίζει με κάθε τρόπο να απωθεί τις γυναίκες και τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους, καθώς επικεντρώνεται στο ίδιο μήνυμα και στο ίδιο κοινό που στοχεύει από το 2016.
3. Τα ποσοστά συμμετοχής: Οι βασικές δημογραφικές ομάδες που ψηφίζουν τη Χάρις, δηλαδή οι πολίτες πανεπιστημιακής μόρφωσης και οι γυναίκες, έχουν πάντα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής στις εκλογές. Η Χάρις έχει επίσης επενδύσει σε μια εκτεταμένη ομάδα πεδίου για την αύξηση της συμμετοχής των ψηφοφόρων. Ο Τραμπ αντιθέτως, στοχεύει κυρίως σε ψηφοφόρους που είναι απογοητευμένοι από "το σύστημα" και ψηφίζουν λιγότερο συχνά. Την αντίστοιχη ομάδα πεδίου για την αύξηση συμμετοχής την ανέθεσε στον Μασκ, και σύμφωνα με αρκετές αναφορές είναι εντελώς ανοργάνωτη. Τέλος, έρευνα της Γκάλοπ δείχνει ότι οι ψηφοφόροι των Δημοκρατικών δηλώνουν "ενθουσιασμένοι" σε ποσοστό 77%, αντίστοιχο με αυτό του 2008 (πρώτη υποψηφιότητα Ομπάμα), ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι είναι στο 67%, κάτι που μειώνει τις πιθανότητες συμμετοχής τους.
4. Αναποφάσιστοι: Τα πρώτα στοιχεία για όσους αποφασίζουν την τελευταία στιγμή, ευνοούν τη Χάρις. Εδώ μπορεί να παίζει ρόλο και το γεγονός ότι η Χάρις έχει καλύτερα ποσοστά δημοτικότητας (46% υπέρ, 48% κατά) από ό,τι ο Τραμπ (44% υπέρ, 52% κατά).
*** Λόγοι για απαισιοδοξία ***
1. Οι αριθμοί: Όλες οι αμφίρροπες Πολιτείες είναι στο περιθώριο σφάλματος, και δεν αποκλείεται το σφάλμα να είναι πάλι υπέρ του Τραμπ. Η πρόβλεψη των μοντέλων για 50% πιθανότητα μιας νέας προεδρίας Τραμπ είναι από μόνη της λόγος για να φοβόμαστε τι θα ξημερώσει στις ΗΠΑ -και στον υπόλοιπο κόσμο. Το μέλλον μας παίζεται κορώνα-γράμματα.
2. Η αστάθεια: Αν κερδίσει η Χάρις, είναι απολύτως βέβαιο ότι ο Τραμπ θα αμφισβητήσει το αποτέλεσμα, και με πολύ πιο οργανωμένο τρόπο από ό,τι το 2020. Έχει ήδη ξεκινήσει να κάνει δηλώσεις, έχει κρατήσει κονδύλια στην καμπάνια του για δικαστικές αγωγές, έχει την πλήρη στήριξη των στελεχών του κόμματος σε κάθε επίπεδο. Ο κρατικός μηχανισμός το περιμένει βεβαίως, αλλά δεν ξέρουμε τι θα γίνει τελικά, ειδικά αν έχουμε πάλι σημαντική έκρηξη βίας (δεν μιλάω για μικροεπεισόδια, αυτά είναι δεδομένα).
3. Η Γερουσία: Ακόμα κι αν κερδίσει η Χάρις, είναι πολύ πιθανό να μην έχει την πλειοψηφία στη Γερουσία (70% πιθανότητα σύμφωνα με το μοντέλο του Economist). Καθώς η πόλωση και οι πολιτικοί τακτικισμοί που έχουμε δει από το 2016 (υποψηφιότητα Γκάρλαντ για το Ανώτατο Δικαστήριο) καθιστούν απίθανο το σενάριο μιας συνεργάσιμης Γερουσίας αν ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικάνους, η Χάρις δεν θα μπορεί να διορίσει ούτε τους υπουργούς της κυβέρνησής της, πόσο μάλλον δικαστές, πρέσβεις, ανώτατους αξιωματικούς. Είναι πιθανό να έχουμε μια κουτσουρεμένη προεδρία με προσωρινούς υπουργούς και υπό το καθεστώς συνεχών εκβιασμών από την αντιπολίτευση.
4. Όλα αυτά που μας έφεραν μέχρι εδώ: Αν εξαιρέσουμε το (όχι ιδιαίτερα πιθανό) σενάριο οι δημοσκοπήσεις να είναι τελείως έξω και να σαρώσει η Χάρις με μεγάλη διαφορά, η αντοχή των ποσοστών του Τραμπ δείχνει καθαρά πόσο βαθιά είναι τα προβλήματα για τον μισό περίπου πληθυσμό της χώρας. Ασχέτως του ποιος και τι φταίει για αυτά τα προβλήματα, το θέμα είναι πως ακόμα και με Δημοκρατικό έλεγχο στη Γερουσία, ούτε η Χάρις, ούτε κανένας άλλος μπορεί να τα λύσει σε μια τετραετία -ή και οκταετία».
Καταλήγοντας: « Έχουμε ξεπεράσει προ πολλού το στάδιο όπου κάναμε ψύχραιμη και ορθολογική ανάλυση. Τόσο κοντά στο κλείσιμο της κάλπης, κουμάντο κάνουν τα συναισθήματα, η μάχη του φόβου με την ελπίδα. Εγώ επιλέγω να ελπίζω στο -απολύτως ρεαλιστικό- σενάριο νίκης της Χάρις, καθώς και σε μια επανάληψη της έκπληξης του 2020 στη Γερουσία, και σε μια επιτυχή -έστω και με κόστος- αντιμετώπιση της νέας προσπάθειας ανατροπής και αστάθειας. Και τελικά στη δυνατότητα αυτής της χώρας να ξεπερνάει αργά η γρήγορα τέτοιες κρίσεις, όπως έχει κάνει πολλές φορές».
Αισιοδοξούμε, λοιπόν, μαζί με τον Νικόλα και ελπίζουμε -ρεαλιστικά. Πως θα επικρατήσει το κοινωνικό ρεύμα που συμπυκνωνόταν σ’ εκείνο το παλιό, εμβληματικό, τραγούδι: «This land is your land …» from Pensylvania to Michigan, from Winsconsin to North Carolina -για να περιοριστούμε σε τέσσερις μόνο από τις αμφίρροπες Πολιτείες.
Yes, She Can!