70 φοιτητές του Columbia αποφάσισαν, το πρωινό της 17ης Απριλίου, να κατασκηνώσουν στο γρασίδι της πανεπιστημιούπολης, απαιτώντας από το Πανεπιστήμιο να διακόψει κάθε εμπορική σχέση με ισραηλινές εταιρείες ή με εταιρείες που έχουν οικονομικά συμφέροντα στο Ισραήλ και εμπλέκονται στην γενοκτονία των Παλαιστινίων στη Γάζα.
Ήταν μία διαμαρτυρία 70 φοιτητών. Τώρα είναι ένα μαζικό κίνημα, που εξαπλώνεται στην Αμερική και μεταφέρεται και σε άλλες χώρες στον κόσμο, ανοίγοντας διάφορες συζητήσεις που ξεπερνούν το αρχικό θέμα συζήτησης για το “…τι συμβαίνει στη Γάζα…”.
Η διαμαρτυρία εκείνη εξελίσσεται σε “εξέγερση”, η οποία απλώνεται σε τουλάχιστον 40 ακόμα πανεπιστήμια, σε όλο το μήκος και το πλάτος των ΗΠΑ, από το Πανεπιστήμιο Έμορυ στην Ατλάντα μέχρι το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες και από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα στις Δίδυμες Πόλεις μέχρι το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν.
Αν και οι περισσότερες διαμαρτυρίες είναι κατά τεκμήριο ειρηνικές, περισσότεροι από 1.600 διαδηλωτές έχουν συλληφθεί σε πανεπιστημιουπόλεις των ΗΠΑ από τις 18 Απριλίου.
Οι φοιτητές στην πρώτη φάση των διαμαρτυριών τους, προσκαλούσαν τις διοικήσεις των πανεπιστημίων να επιστρέψουν δωρεές από εταιρείες που θεωρούν ότι συνδέονται με τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα, να διακόψουν τους δεσμούς με τα ισραηλινά ακαδημαϊκά ιδρύματα και να ζητήσουν επίσημα την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
Και έθεταν ισχυρά το θέμα ότι “…η κριτική στο κράτος του Ισραήλ δεν έχει καμιά σχέση και σε καμιά περίπτωση δεν είναι ισοδύναμη με λογικές αντισημιτισμού…”.
Από τότε όμως και μέσα σε αυτό το μικρό χρονικό το διάστημα μέχρι τώρα, τα πράγματα έχουν αλλάξει και μετατοπιστεί σε “άλλη πίστα”, όπως λένε οι νέοι μας…
Το διακύβευμα πλέον των κινητοποιήσεων είναι όλο και περισσότερο το ίδιο το “δημοκρατικό” πανεπιστήμιο.
Πρωτίστως όμως την διαφάνεια στην οικονομική λειτουργία των πανεπιστημίων αυτών.
Όταν οι προτεραιότητες των Πανεπιστημίων καθορίζονται από εταιρικά συμφέροντα, χορηγούς΄, και (συχνά δισεκατομμυριούχους) εταίρους και αποφοίτους, είναι προφανές ότι οι διοικήσεις αυτών των πανεπιστημίων, κατά κανόνα, θα προσπαθούν να ευθυγραμμιστούν με τις απαιτήσεις των χορηγών-χρηματοδοτών τους.
Σημειώνεται ότι τα κληροδοτήματα των πανεπιστημίων χρηματοδοτούν τα πάντα, από ερευνητικά εργαστήρια μέχρι ταμεία υποτροφιών, χρησιμοποιώντας κυρίως τις αποδόσεις από επενδύσεις εκατομμυρίων – και δισεκατομμυρίων – δολαρίων.
Αναδεικνύεται λοιπόν ένα σημαντικό πρόβλημα, αυτής της κατηγορίας των πανεπιστημίων, που ξεφεύγει από την οικονομική οπτική και ακουμπά σκληρά ζητήματα ιδεολογικής και φιλοσοφικής χροιάς.
Το θέμα αυτό δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί πρωτίστως Πολιτικό.
Στη περίπτωση της Αμερικής έχουμε μια συνάντηση πολλών παραμέτρων, που δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα.
Από την μια πλευρά είναι η κοινωνική κρίση του συσσωρεμένου χρέους για τις σπουδές των νέων, της αυξημένης εργασιακής ανασφάλειας, της ελλιπούς συμμετοχής στην λήψη αποφάσεων για το μέλλον τους και από την άλλη είναι η ηθική κρίση των καιρών μας, όπως αυτή εισπράττεται από τους συγκεκριμένους εικοσάρηδες των ΗΠΑ, με τη συντελούμενη γενοκτονία στην Γάζα.
Αυτή η νέα γενιά των Αμερικανών, συνειδητοποιεί ότι δύο βασικές αξίες (ή δικαιώματα), και συγκεκριμένα η αξία της ελεύθερης έκφρασης και η αξία της αυτοδιάθεσης ενός λαού, είναι πλευρές του ίδιου νομίσματος.
Ξεκίνησαν με θέμα τη διαμαρτυρία τους για τα της Γάζας και μέσα σε ημέρες ανακαλύπτουν και αναδεικνύουν μια σημαντική εμπλοκή με κάποιες άνισες και αντιδημοκρατικές δομές λειτουργίας των αμερικανικών πανεπιστημίων.
Έχουν πλέον εγερθεί νέα σημαντικά ερωτήματα για τις διοικήσεις των πανεπιστημίων, που δεν υπήρχαν ως θέμα εδώ και χρόνια στον ευρύτερο δημόσιο διάλογο.
Στα πανεπιστήμια λοιπόν, με ή χωρίς “πανεπιστημιακή αστυνομία”, θα χτυπά, όπως πάντα, η καρδιά της νιότης, της αθωότητας και του ονείρου...
Είτε αυτά τα Ιδρύματα "ορίζονται" από τις επιλογές των χρηματοδοτών τους, είτε λειτουργούν με δημόσιους πόρους...
Γιατί τα πανεπιστήμια, από τη φύση τους, δεν μπορεί παρά να είναι "θερμοκήπια" αμφιβολίας και αμφισβήτησης...
Όπου όμως υπάρχει πεδίο “δημιουργικής αμφισβήτησης”, που γράφει πάντα την ιστορία, θα υπάρχει αναπόφευκτα και πεδίο για "στείρα" ή και παρακμιακή αντίστοιχη...
Αν, για να αντιμετωπίσεις την δεύτερη, διαμορφώσεις συνθήκες στραγγαλισμού της πρώτης, υπονομεύεις την φύση, την προοπτική και τελικά την απόδοση του πανεπιστημίου...
Όπως πάντα συμβαίνει στη ζωή τα πράγματα δεν είναι απλά… Ούτε το μανιχαϊστικό άσπρο- μαύρο μπορεί να δώσει απαντήσεις, γιατί η πολυσυνθετότητα των παραμέτρων υποδεικνύει την ανάγκη σύνθετων επιλογών-λύσεων.
Πολλοί/ες είναι όσοι/ες εκτιμούν ότι μπορεί οι κινητοποιήσεις αυτές να αρχίσουν να εξασθενούν καθώς το ακαδημαϊκό έτος τελειώνει και οι φοιτητές επιστρέφουν στα σπίτια τους.
Όλοι/ες όμως αντιλαμβάνονται ότι θα συνεχίσουν να σιγοβράζουν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και θα επιστρέψουν, με ακόμη μεγαλύτερη ένταση, το φθινόπωρο, όταν αρχίσουν τα μαθήματα, λίγες εβδομάδες πριν από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ…
Ήταν μία διαμαρτυρία 70 φοιτητών... Ποια θα είναι η εξέλιξη αυτού του σημερινού μαζικού κινήματος;…