Η μία όψη: ο Γερμανο-έλληνας (αυτή είναι η σωστή σειρά) ευρωβουλευτής Γιώργος Χατζημαρκάκης εμφανίστηκε αυτό-σιδεροδέσμιος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να διαμαρτυρηθεί για την τρόικα που κλείνει όλα τα ελληνικά μαγαζιά και στραγγαλίζει τη χώρα. Στην προηγούμενη ζωή του υπήρξε φιλελεύθερος -ώσπου κατάλαβε ότι το κόμμα των Φιλελευθέρων όχι μόνο θα καταποντιστεί στις ευρωεκλογές αλλά ουσιαστικά δεν υπάρχει- και στην επόμενη ζωή του φιλοδοξεί να ξαναγυρίσει στην ευρωβουλή με ελληνικό ψηφοδέλτιο –ίσως αυτές οι λεπτομέρειες βοηθούν στην κατανόηση του θεατρικού του εγχειρήματος.
Η άλλη όψη: ο τις-μονές-μέρες-είμαι-αυστηρός-τις ζυγές-σας-καλοπιάνω κύριος Σόιμπλε ξεσπάθωσε για την Ελλάδα που «δεν θα πάρει τη βοήθεια αν δεν τη θέλει», ενώ το συνήθως σοβαρό γερμανικό έντυπο Die Zeit δημοσίευσε τις ίδιες, συμπτωματικά, μέρες ένα άρθρο για τα μεγάλα σφάλματα της ελληνικής πλευράς και τη νομιμοποίηση της τρόικας. Και οι δύο δεν είχαν ίσως ακούσει την τελευταία δήλωση Τόμσεν –«Ήταν τέλειο το πρόγραμμα; Ασφαλώς όχι»- ή περνούσαν απλώς τη ζυγή φάση τους.
Και οι δύο αυτές όψεις είναι εκτός πραγματικότητας –ή μάλλον μετέχουν (πιστεύω όχι ασυνείδητα) μιας φαρσικής πραγματικότητας. Η ζωή -δηλαδή πέντε χρόνια κρίσης, ύφεσης, κατάπτωσης και ημι-αποτυχημένων λύσεων- έχει αποδείξει ότι η τρόικα δεν είναι ούτε το απρόσωπο και ετερόδοξο «κακό» που συνέθλιψε την Ελλάδα και την οικονομία της, ούτε μια ομάδα σοβαρών επαγγελματιών που φροντίζουν, εντός της πολιτικής αποστολής τους, η Ελλάδα να κάνει το καθήκον της και να τηρεί, για το δικό της το καλό, τα συμφωνημένα. Όλοι πια γνωρίζουμε, και όχι μόνο στην Ελλάδα, αφενός ότι οι εσωτερικές παθογένειες –στην ελληνική περίπτωση όχι μόνο οικονομικές, αλλά πολύ ευρύτερες και βαθύτερες- έφεραν την τρόικα και όχι η τρόικα τις παθογένειες και αφετέρου ότι οι «τροϊκανοί» -πολιτικοί προϊστάμενοι και εκτελεστικά όργανα- συμμετέχουν και διαμορφώνουν πολύ περισσότερο από όσο δικαιολογεί η αποστολή τους και σε πολύ χειρότερη κατεύθυνση από εκείνη που θα δεχόταν ο κοινός νους την οικονομική, πολιτική και κοινωνική ζωή των χωρών υπό Μνημόνιο –και ιδίως της χαρακτηρισμένης εξαρχής ως πειραματικής και ατίθασης δικής μας χώρας.
Πώς θα μπορούσε και θα έπρεπε να αντιδρά απέναντι σε αυτές τις αντίστροφες αλλά στην πραγματικότητα δίδυμες υπερβολές το εγχώριο σύστημα, ιδίως στην παρούσα φάση της έστω παρατεταμένης «αρχής του τέλους»; Κατά τη γνώμη μου με τρεις κύριους τρόπους: άρνηση της μεγαλοστομίας («κατοχή», «αντίσταση», «τραγωδία») – δουλειά ουσίας, με τόλμη και φαντασία, για την πραγματοποίηση, μέσω του «προγράμματος της τρόικας», όσο περισσότερων από τις αναγκαίες για την Ελλάδα, και γνωστές από καιρό, μεταρρυθμίσεις- πολιτική διαπραγμάτευση ώστε να πειστούν οι δανειστές μας ότι δεν δικαιούνται αλλά και δεν τους ωφελεί να θέλουν την επιμήκυνση της εποπτείας, και γενικά την οικονομική και πολιτική σχέση τους με την Ελλάδα, αλλά και τη λειτουργία τους εντός της Ευρωζώνης, υπό την παρούσα μορφή. Το πρώτο ζητούμενο απαιτεί καλλιέργεια, ωριμότητα μια ενότητα του πολιτικού συστήματος –συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης. Το δεύτερο κυβέρνηση με σχέδιο, στόχους, ενότητα και ρυθμό. Το τρίτο πολιτική και ηθική υπέρβαση μέσα από ενιαία εθνική γραμμή.
Τι είπατε; Ότι επανέλαβα τη λέξη «ενότητα» τρεις φορές; Μάλλον θα παρακούσετε. Και πάντως εσείς θα κρίνετε σε ποιο βαθμό γίνονται όλα τα παραπάνω και αποφεύγουμε, έστω την ύστατη στιγμή, τις καρικατούρες.