Βρέθηκα σε μια τηλεοπτική κουβέντα όπου διάφοροι (κυρίως γραφικοί πολιτευτές) δοκίμαζαν τις γνώσεις τους σε φάσεις της ελληνικής ιστορίας, κατά τις οποίες η Βουλή φιλοξένησε μεγάλο αριθμό κομμάτων. Αυτό τους έκανε εντύπωση μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου 2012. Ακόμα και γι’ αυτή την απλή περίπτωση συγκριτικής παράθεσης, κοιτάνε το δέντρο και χάνουν το δάσος. Θα έπρεπε να ψάχνουν φάσεις της κοινοβουλευτικής ιστορίας στις οποίες η χώρα χρεοκόπησε ή κήρυξε στάση πληρωμών και τα επακόλουθα μιας τέτοιας απόφασης. Ας τους βοηθήσουμε λοιπόν.
.
Ιστορία 1η: 1893
.
Ο Τρικούπης, μετά από αλλεπάλληλες αλλαγές κυβερνήσεων, έχει την ηγεσία της χώρας. Βασικό πρόβλημα το μεγάλο χρέος, το οποίο έχει χρηματοδοτήσει ένα τεράστιο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, αλλά και διεφθαρμένους της εποχής. Όμως, κακή διαχείριση και μη επιμελής εκτέλεση, έχουν καθυστερήσει την αποπεράτωση και άρα τις αποδόσεις των επενδύσεων. Παράλληλα προβλήματα στη διεθνή αγορά, έχουν περιορίσει τις εξαγωγές σταφίδας από το 1890, ενώ ξεσπά και κρίση στο χρηματιστήριο του Λονδίνου. Η αντιπολίτευση του Δεληγιάννη που ηγείται του κόμματος των κοτσαμπάσηδων (τυχαίο;), εναντιώνεται στην πολιτική αύξησης των φόρων που επιβάλλει ο Τρικούπης και καλούν το λαό στη μη απόδοσή τους (κάτι σαν «δεν πληρώνω» ένα πράμα…). Η κορύφωση της αδυναμίας είσπραξης φόρων, οι πενιχρές αποδόσεις των επενδύσεων, μαζί με τα περιορισμένα έσοδα λόγω της καθίζησης των εξαγωγών, συναντούν τις ισχυρές απαιτήσεις των δανειστών, όσο και τις μεγάλες υποχρεώσεις από το υπέρογκο χρέος. Η πτώχευση είναι αναπόφευκτη. Η συνέχεια τραγικότερη. Ο Τρικούπης χάνει την πλειοψηφία το 1895 και ο Δεληγιάννης, απόλυτος κυρίαρχος πλέον της πολιτικής σκηνής, μπαίνει σε διαπραγματεύσεις με τους δανειστές με διαθέσεις μη σεβασμού των υποχρεώσεων. Κορύφωση η κάθοδος των Τούρκων μέχρι τη Λάρισα το 1897, με την παρότρυνση και πολιτική κάλυψη των μεγάλων δυνάμεων – δανειστριών της χώρας. Η Ελλάδα συμμορφώνεται και συμφωνεί σε πρόγραμμα αποπληρωμής του χρέους, που εμπεριέχει και την αποζημίωση που δόθηκε στην Τουρκία για την αποχώρησή της.
.
.
Ιστορία 2η :1932
.
Μετά την καταστροφή του 1922, η χώρα έχει δανειστεί τεράστια ποσά για να μπορέσει να αποκαταστήσει τον προσφυγικό πληθυσμό και να ανατάξει την εξαντλημένη από τους πολέμους παραγωγική της δομή. Μόλις ανέλαβε ο Βενιζέλος την πρωθυπουργία της τελευταίας κυβέρνησής του, το 1928, προσέτρεξε για περαιτέρω δανεισμό ώστε να μπορέσει να υλοποιήσει πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Ωστόσο, η περίοδος υλοποίησης των επενδύσεων προσέκρουσε στις επιπτώσεις από το κραχ του 1929, έφθασαν ουσιαστικά στη χώρα το 1931 με τον περιορισμό των εξαγωγών και όταν η Αγγλία εγκατέλειψε τη σύνδεση της συναλλαγματικής ισοτιμίας της λίρας με τον κανόνα χρυσού. Η αδυναμία ανταπόκρισης στις υποχρεώσεις του σωρευμένου χρέους, ήταν πασιφανής. Το δίλημμα για την ελληνική κυβέρνηση ήταν η παραμονή στον κανόνα του χρυσού (κάτι σαν να λέμε στο ευρώ), ή η απαγκίστρωση, που επέτρεπε την επιστροφή της χώρας στην πολιτική των συνεχών υποτιμήσεων και διολισθήσεων της δραχμής. Η σθεναρή απάντηση του Βενιζέλου ήταν η παραμονή στον κανόνα (κάτι σαν να λέμε να μείνουμε στο ευρώ) υπό τον φόβο του πληθωρισμού και της εκτίναξης των δανειακών υποχρεώσεων. Η αναστάτωση και οι προσδοκίες για την αναγκαστική εγκατάλειψη του κανόνα χρυσού και της υποτίμησης της δραχμής, είχαν οδηγήσει σε τεράστιες μεταβιβάσεις συναλλάγματος στο εξωτερικό και είχαν εξαντλήσει τα αποθέματα των τραπεζών. Σύσσωμη η αντιπολίτευση κράτησε υπεύθυνη στάση και στήριξε την προσπάθεια της κυβέρνησης Βενιζέλου να μείνει η χώρα στον κανόνα χρυσού, αποφεύγοντας τη νομισματική αστάθεια. Ωστόσο, η κακή δημοσιονομική κατάσταση και η ύφεση, έφεραν τη χώρα ενώπιον της επιλογής για στάση πληρωμών. Τα πορίσματα των επιστημονικών επιτροπών κατέληγαν ότι παρά την ορθότητα των πολιτικών επιλογών, η πτώχευση θα ήταν δύσκολο να αποφευχθεί. Ο Βενιζέλος ζήτησε το σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης, ακόμα και χωρίς αυτόν ως πρωθυπουργό. Η αντιπολίτευση αρνήθηκε. Τελικά, η κυβέρνηση αποφάσισε μονομερώς τη μειωμένη καταβολή τοκομεριδίων. Μετά από λίγους μήνες, αποφασίστηκε η εγκατάλειψη του κανόνα του χρυσού και η δραχμή υποτιμήθηκε μεμιάς κατά 60%. Μετά από ένα μήνα (Μάιο του 1932) η κυβέρνηση Βενιζέλου παραιτήθηκε. Η χώρα μπαίνει σε περιπέτειες πολιτικής αστάθειας, που, σε συνδυασμό με το φασιστικό ρεύμα που κυριαρχούσε στην Ευρώπη και τις αντισυνταγματικές παρεμβάσεις του Βασιλιά, καταλήξανε στην ανάθεση της πρωθυπουργίας της χώρας στον Μεταξά, τον Απρίλιο του 1936 (το κόμμα του οποίου είχε πάρει 3,5% στις τελευταίες εκλογές). Η ανώμαλη πολιτική κατάσταση συνεχίστηκε με κορύφωση τις 200 απεργίες που κηρύχτηκαν στο διάστημα Απριλίου και Αυγούστου, για να καταλήξουμε στη φασιστική δικτατορία της 4ης Αυγούστου του 1936.
.
.
Πιθανόν συμπέρασμα ιστορικής παράθεσης (παρακαλώ, σημειώστε αναλόγως ):
.
i. Η μη αντιμετώπιση των υποχρεώσεων του υπερήμερου χρέους, επιφέρει πολιτική αστάθεια, που με τη σειρά της αναδεικνύει «κουτσαβακισμούς» ακραίων πολιτικών σχηματισμών που αναστέλλουν τη δημοκρατική εξέλιξη και ευρύτητα και καταλήγουν σε εθνικές περιπέτειες.
.
ii. Η μη αντιμετώπιση των υποχρεώσεων του υπερήμερου χρέους δεν έχει καμία σχέση με τη δημοκρατία και ουδόλως θίγει ζητήματα εδαφικής ακεραιότητας και εθνικής ανεξαρτησίας.
.
iii. Η ιστορία δεν μας αφορά γιατί δεν χρωστάμε.
.
iv. Μην πηγαίνεις σε εκπομπές με έλληνες πολιτικούς για να συζητήσεις για τα πραγματικά πολιτικά ζητήματα της χώρας.