Με αφορμή ένα κείμενο του Γ. Παγουλάτου

Το άρθρο του Γιώργου Παγουλάτου στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (13/12), σήκωσε διαδικτυακή θύελλα, με αφορμή την προτροπή προς την αντιπολίτευση να στηρίξει την «ασφαλιστική μεταρρύθμιση», την κριτική του σε όσους επιθυμούν «να φύγει η κυβέρνηση» και την εκτίμηση πως ο κ. Τσίπρας έχει κάνει «σοσιαλδημοκρατική στροφή» και μάλιστα γρηγορότερα από την αντίστοιχη -στο παρελθόν- του Α. Παπανδρέου.

Ουδόλως συμμερίζομαι επιθετικά και απαξιωτικά σχόλια που γράφτηκαν και, αντίθετα, πιστεύω πως το άρθρο δίνει τροφή για συζήτηση. Όμως, κατά την ταπεινή μου άποψη, όσα υποστηρίζει δείχνουν έλλειψη πολιτικής πείρας, ιστορικής διορατικότητας και «συγκεκριμένης ανάλυσης της συγκεκριμένης κατάστασης».

Είχα υποστηρίξει, σε ανύποπτο χρόνο χρησιμοποιώντας `«κουκουέδικη αργκό», πως τα κόμματα της αντιπολίτευσης μετά το «δεξιό λάθος» του καλοκαιριού, ετοιμάζονται να κάνουν «αριστερά λάθη», δηλαδή να… παραλάβουν την αντιμνημονιακή σκυτάλη και να καταψηφίζουν είτε χωρίς επαρκή πολιτική αιτιολόγηση είτε χωρίς την κατάθεση -ορισμένων τουλάχιστον- εναλλακτικών προτάσεων.

Ως «δεξιό λάθος» θεωρούσα την υπερψήφιση του μνημονίου άνευ όρων (όσον αφορά το χρόνο των εκλογών και το bonus των 50 εδρών). Ο Γ. Παγουλάτος, αντίθετα, θεωρεί πως ήταν «κορυφαία στιγμή». Πρόκειται, κατά τη γνώμη μου, για αφελή πολιτική εκτίμηση, με δεδομένη την εξέλιξη που υπήρξε. Την αθέτηση, δηλαδή, της φλου υπόσχεσης Τσίπρα προς τους πολιτικούς αρχηγούς για το χρόνο των εκλογών, την επανεκμετάλλευση του bonus και τη δημιουργία κυβέρνησης και πάλι με τους ΑΝΕΛ, με ακόμα μικρότερη μάλιστα «λαϊκή πλειοψηφία», της τάξης του 40% για να εφαρμοστεί μια δύσκολη συμφωνία, η οποία στηρίχθηκε στην αμιγώς δική του πρόταση προς τους εταίρους.

Ως συνέχεια εκείνης της «κορυφαίας στιγμής» ο Γ. Παγουλάτος καλεί την αντιπολίτευση σε υπερψήφιση της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης. Το ερώτημα, όμως, είναι -εξού και ο τίτλος της ανάρτησης- ποιας μεταρρύθμισης; Ο κ. Κατρούγκαλος παρέλαβε το πόρισμα της Επιτροπής Σοφών και ανά… τριήμερο παρουσιάζει μια διαφορετική εκδοχή …ανασκολόπησής του. Με όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας έως αυτή τη στιγμή πιστεύει σοβαρά ο Γ. Παγουλάτος πως ο κ. Κατρούγκαλος θα εισηγηθεί μια σοβαρή μεταρρύθμιση και την εγκαθίδρυση ενός πραγματικά νέου ασφαλιστικού συστήματος; Ή μήπως απλώς ψάχνει να βρει τρόπους -και όχι τους καλύτερους- ώστε να υλοποιηθεί η δέσμευση για περικοπή του 1% του ΑΕΠ, με τις λιγότερες δυνατές δομικές και εξυγιαντικές αλλαγές;

Θα μπορούσε  -αλλά η αντιμνημονιακή αρλουμοπολογία δεν τον αφήνει- να στηριχθεί στο νόμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη. κλείνοντας τις «τρύπες του», δηλαδή το μακρόσυρτο της εφαρμογής του, τις πολλές εξαιρέσεις «ειδικών περιπτώσεων» και εφαρμόζοντάς τον -εν τινι μέτρω- και στους ήδη συνταξιοδοτηθέντες. Θα μπορούσε να αποδεχθεί το πόρισμα της «επιτροπής σοφών» που ο ίδιος συγκρότησε και το οποίο πρότεινε ένα «νέο κοινωνικό συμβόλαιο» για ένα «νέο ασφαλιστικό σύστημα». Θα μπορούσε …..

Αντ’ αυτών ο κ. Κατρούγκαλος, κατ’ ουσίαν, τσαλαβουτά στο υφιστάμενο σύστημα, πράγμα που στο τέλος θα οδηγήσει σε απλές -και άδικες σε πολλές περιπτώσεις- περικοπές. Είναι φυσικό -δυστυχώς- όσο στο «κουαρτέτο» δεν παρουσιάζεται ένα νέο συνταξιοδοτικό σύστημα μεσομακροπρόθεσμα βιώσιμο, να επιμένει στις εδώ και τώρα μεγάλες περικοπές. Κι ο φαύλος κύκλος καλά να κρατεί.

Ποια, λοιπόν, μεταρρύθυμιση καλεί ο Γ. Παγουλάτος την αντιπολίτευση να υπερψηφίσει; Αυτή που δεν έχει φανερωθεί ακόμα, την ανύπαρκτη, τους «στροβιλισμούς» περί τον… άξονα του κ. Κατρούγκαλου;

Δε σημαίνει αυτό, βέβαια, πως τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ιδιαίτερα του κεντροαριστερού χώρου, πρέπει να υποπέσουν -σ’ αυτό που αποκάλεσα πριν- «αριστερά λάθη», «.. δηλαδή να… παραλάβουν την αντιμνημονιακή σκυτάλη και να καταψηφίζουν είτε χωρίς επαρκή πολιτική αιτιολόγηση είτε χωρίς την κατάθεση -ορισμένων τουλάχιστον- εναλλακτικών προτάσεων…». Πριν από λίγες μέρες, προβλέποντας τις πιρουέτες για «μη περικοπή των συντάξεων» που έχουν αρχίσει ν’ ακούγονται, υπενθύμισα την ολοκληρωμένη πρόταση που είχε καταθέσει το 2001 (!) η ΑΕΚΑ. Είτε αυτή είτε εναλλακτικές που υπενθύμισα πριν μαζί με μια στέρεη πολιτική επιχειρηματολογία, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε καταψήφιση της κυβερνητικής πρότασης από μεταρρυθμιστική σκοπιά και οπτική. Αυτό, άλλωστε, πιστεύω πως είναι το ζητούμενο -η μεταρρυθμιστική οπτική- και για τον Γ. Παγουλάτο. Ας ξανασκεφτεί, λοιπόν, την άκριτη υποστήριξη στη μη-μεταρρύθμιση και ας συμβάλλει κι αυτός στην κατάθεση μιας σοβαρής εναλλακτικής πρότασης.

Το τρίτο λάθος του άρθρου του Γ. Παγουλάτου είναι το πολιτικό συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει. Παραθέτει μια σειρά λόγων (νωπή εντολή, πιθανότητα ακυβερνησίας κ.λπ.) για να απαντήσει σε όσους ζητούν «να φύγει η κυβέρνηση». Ξεχνά, όμως, πως μέσω της σύγκλησης του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών είναι ο ίδιος ο Τσίπρας που δημιούργησε την εικόνα πως αδυνατεί να «διεκπεραιώσει τις υποχρεώσεις» που ανέλαβε με τη συγκεκριμένη πλειοψηφία. Σ’ αυτή την περίπτωση, όμως, στις δημοκρατίες, συνήθως, δεν αναζητούνται ad hoc δεκανίκια. Απλώς διαμορφώνεται νέα πλειοψηφία. Ιδού, λοιπόν, η Ρόδος …

Εκεί, όμως, που ο τίτλος του άρθρου («ακόμα δεν τον είδαμε Γιάννη τον εβγάλαμε») βρίσκει την καλύτερη «εφαρμογή» του είναι στη διαπίστωση του Γ. Παγουλάτου πως ο Αλ. Τσίπρας «έκανε στροφή προς τη σοσιαλδημοκρατία γρηγορότερα από τον Α. Παπανδρέου». Θεωρώ πως η διαπίστωσή του αυτή είναι και η «κόκκινη κλωστή» που ερμηνεύει το πνεύμα του κειμένου του και των προτροπών του.

Οφείλω να δηλώσω πως η διαπίστωση αυτή με εξέπληξε. Άλλο πράγμα η διατήρηση επαφής με τμήματα του εκλογικού κοινού και του δυναμικού του ΣΥΡΙΖΑ που στη βάση του ρεαλισμού μπορούν να αναστοχασθούν πορεία και επιλογές και άλλο η… υποταγή στην «παρούσα τάξη πραγμάτων».

Ο Γ. Παγουλάτος δε μου είχε δώσει την εντύπωση πως είναι τόσο ολιγαρκής. Ώστε, λοιπόν, για να είσαι σοσιαλδημοκράτης αρκεί να ψηφίσεις, όντας με την πλάτη στον τοίχο, ένα μνημόνιο; Και εν μια νυκτί, βαπτίζεσαι από πατεντάτος λαϊκιστής που μίζαρες στην κοινωνική απελπισία και στην προσμονή της επιστροφής στο… ανέφελο παρελθόν, σε συνεργασία με ότι πιο ανορθολογικό και υπερδεξιό κυκλοφορούσε στην πολιτική ζωή, σε φωτισμένο σοσιαλδημοκράτη;

Ή, μήπως, είναι σοσιαλδημοκρατία η προσκόλληση με όρους απόλυτου κυνισμού στην εξουσία, ανεξαρτήτως εφαρμοζόμενης πολιτικής; Ή θεωρείται σοσιαλδημοκρατική στρατηγική η καθημερινή επίδειξη καθεστωτισμού ή και ολοκληρωτικών αντιλήψεων;

Ή είναι σοσιαλδημοκρατικό να ερμηνεύεις τη στροφή μπροστά στον τοίχο, σαν εγχώριο Μπρεστ Λιτόφσκ, ενόψει του… πολέμου που θα συνεχισθεί οσονούπω;

Όπως έγραφε και ο Γ. Βούλγαρης τις προάλλες στα ΝΕΑ “… Οι πιθανότητες να πραγματοποιήσει μια ιδεολογική – προγραμματική αναπροσαρμογή με όρους ενός μεγάλου αριστερού δημοκρατικού κόμματος είναι πολύ μικρές. Δεν έχει ούτε τον αναγκαίο χρόνο, ούτε επαρκή ιδεολογική μαγιά. Το πιθανότερο είναι ότι θα καταφεύγει σε μια σπασμωδική, ευκαιριακή και δημαγωγική επανάληψη του λαϊκιστικού του λόγου, προκειμένου να δικαιολογεί τις «στροφές» και τις εκκωφαντικές ανατροπές των προηγούμενων θέσεών του. Έναντι αυτού, λίγη σημασία θα έχει αν συνεχίζει να αυτοπροσδιορίζεται ριζοσπαστική αριστερά ή αν θα επικαλεστεί τη σοσιαλδημοκρατία …”.

Ας επιτρέψει, λοιπόν, ο φίλος Γ. Παγουλάτος όσοι ξέρουμε την πορεία, την ιστορία και τα ζιγκ ζαγκ του χώρου και συγκεκριμένων ανθρώπων, να πιστεύουμε πως είναι ευκολότερο να διδάξει αυτός στο Ο.Π.Α…. αεροναυπηγική από το να γίνουν αυτοί σοσιαλδημοκράτες.