Οι φόβοι επιβεβαιώθηκαν. Η αποχή είναι η μεγάλη νικήτρια των ευρωεκλογών που άφησαν παγερά αδιάφορη την πλειοψηφία την πολιτών. Μια εξέλιξη προδιαγεγραμμένη ήδη από το ύφος και το περιεχόμενο μιας προεκλογικής περιόδου που, στη χώρα μας τουλάχιστον, δεν ανέδειξε σε καμιά της φάση το βασικό διακύβευμα της ψήφου των πολιτών. Αν δηλαδή η πορεία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση θα συνεχιστεί παρά τις δυσκολίες και τα εμπόδια ή αν οι κάθε λογής ευρωσκεπτικιστές και ακροδεξιοί λαϊκιστές θα αναστείλουν τις διαδικασίες ενοποίησης. Το μέγεθος της αποχής είναι ήττα τόσο για την Ευρωπαϊκή ιδέα όσο και για το πολιτικό σύστημα και τη δημοκρατία γενικότερα.
Οι πολιτικές δυνάμεις έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης γι αυτή την εξέλιξη. Προέταξαν τους εθνικούς κομματικούς στόχους, σε μια εκλογική μάχη η οποία δεν αφορούσε στη διακυβέρνηση της χώρας και με αυτόν τον τρόπο ενίσχυσαν τη θεωρία της «χαλαρής» - βλέπε αχρείαστης - ψήφου. Ούτε η επιβεβαίωση της πρωτοκαθεδρίας ούτε η διεκδίκηση της δεύτερης θέσης αποδείχτηκαν ισχυρά κίνητρα για τους πολίτες. Μόλις κοπάσουν οι καθιερωμένοι επικοινωνιακοί πανηγυρισμοί ορισμένες δυνάμεις θα πρέπει να προβληματιστούν σοβαρά για την ανάγκη αναθεώρησης της στρατηγικής τους.
Η κυβέρνηση οφείλει να εγκαταλείψει τη νοοτροπία της λευκής επιταγής και συνειδητοποιήσει την ανάγκη επίτευξης ευρύτερων πολιτικών και κοινωνικών συναινέσεων. Να αντιληφθεί επίσης και ότι οι κινήσεις κατευνασμού της Ακροδεξιάς έχουν τα αντίθετα αποτελέσματα. Το ΠΑΣΟΚ χρειάζεται να κατανοήσει ότι μόνο σε συμμαχία με το Πολιτικό Κέντρο μπορεί να συγκροτήσει αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση εξουσίας και να σταματήσει να ψάχνει για «υγιείς δυνάμεις» στα άχυρα της απολιτικής ή της αναπαλαιωμένης Κεντροαριστεράς. Η αμφίπλευρη ενίσχυση των αριστερών και δεξιών λαϊκιστών χτυπάει δυνατά το καμπανάκι του κινδύνου για την επόμενη μέρα.
Ωστόσο, το κρίσιμο ερώτημα μετά το κλείσιμο της κάλπης δεν αφορά κυρίως στις πολιτικές εξελίξεις της εσωτερικής πολιτικής σκηνής αλλά στην επόμενη μέρα που ξημερώνει στις Βρυξέλλες. Η άνοδος των ακροδεξιών και λαϊκιστικών κομμάτων που είχε καταγραφεί το τελευταίο διάστημα σε μια νσειρά χώρες-μέλη, είναι πλέον καταγεγραμμένη και επίσημα στον ευρωπαϊκό εκλογικό χάρτη, με ανησυχητικά αυξανόμενο ρυθμό. Η ητεπαπειλούμενη εκλογή της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλική Προεδρία και η ανοδική δημοσκοπική καταγραφή του ξενοφοβικού AfD στη Γερμανία επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο τις προοπτικές για την Ενωμένη Ευρώπη.
Όπως διαφαίνεται από τα πρώτα συνολικά αποτελέσματα, η υφιστάμενη φιλοευρωπαϊκή πλειοψηφία Λαϊκών-Σοσιαλιστών-Φιλελευθέρων θα εξακολουθήσει να κρατάει τα ηνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαψεύδοντας τις προσδοκίες των κομμάτων της Ακροδεξιάς που διεκδικούσαν ρυθμιστικό ρόλο. Ας ελπίσουμε ότι στις σημερινές κρίσιμες συνθήκες, ειδικά στην εκλογή των νέων ευρωπαίων αξιωματούχων, δεν θα απαιτηθεί κανενός είδους «τακτικός» συμβιβασμός με δυνάμεις που υπονομεύουν συστηματικά τις θεμελιώδεις δημοκρατικές και πολιτισμικές αξίες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Δημοσιεύεται στην Καθημερινή 10/6/2024