Η ΕΕ άργησε ιδιαίτερα, αλλά έχει ουσιώδη σημασία το «κάλλιον αργά παρά ποτέ». Με βάση τα στοιχεία του 2019 το κυπριακό πρόγραμμα χορήγησης ιθαγένειας σε επενδυτές ξεπέρασε τις 4.500 χιλιάδες. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Δικαιοσύνης Ν. Ρέιντερς στις 21 /10 με επιστολή στον υπουργό εξωτερικών Ν. Χριστοδουλίδη τον ενημέρωσε ότι η Επιτροπή «έδωσε δύο μήνες προθεσμία στις κυβερνήσεις της Κύπρου και της Μάλτας, για να απαντήσουν στις προειδοποιητικές επιστολές της Κομισιόν, για τα επενδυτικά τους προγράμματα που αφορούν στις κατ? εξαίρεση πολιτογραφήσεις».
Η τεκμηρίωση του αιτήματος σε έξι κύρια σημεία:
1. «Τα εθνικά μέτρα δεν συνάδουν με το δίκαιο της Ένωσης, και ιδίως με το άρθρο 4 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το άρθρο 20 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
2. «Η Επιτροπή υπογράμμισε επίσης τους εγγενείς κινδύνους τους οποίους εγκυμονούν, ιδίως όσον αφορά την ασφάλεια, τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, τη φοροδιαφυγή και τη διαφθορά. Λαμβανομένων υπόψη των ανησυχιών αυτών, η Επιτροπή ζήτησε από την Κύπρο να καταργήσει σταδιακά το πρόγραμμα χορήγησης ιθαγένειας σε επενδυτές».
3. «Η ίδια η επένδυση, ενώ δημιουργεί οικονομικό δεσμό μεταξύ του επενδυτή και άλλων οικονομικών παραγόντων στην Κύπρο, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί τη βάση για πραγματικό δεσμό ιθαγένειας μεταξύ ενός προσώπου και ενός κράτους. Αντίθετα, η επένδυση ενός προκαθορισμένου ποσού είναι το αντάλλαγμα για την απόκτηση της κυπριακής ιθαγένειας και, ως εκ τούτου, της ιθαγένειας της ΕΕ».
4. «Επιπλέον, ο αριθμός των αιτήσεων που υποβλήθηκαν και εγκρίθηκαν και ο πολύ περιορισμένος αριθμός απορρίψεων δείχνουν ότι η ιθαγένεια χορηγείται συστηματικά στο πλαίσιο του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος».
5. «Η Επιτροπή καλεί την κυβέρνησή σας να της παράσχει τον αριθμό των προσώπων που πολιτογραφήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων των τυχόν εξαρτώμενων προσώπων, ανά έτος από το 2013».
6. «Το πρόγραμμα είναι ικανό να υπονομεύσει την αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών- μελών η οποία αποτελεί προϋπόθεση για την ουσιαστική ιθαγένεια της ΕΕ»
Μια μέρα ενωρίτερα, η Επίτροπος για την Διαφάνεια Βέρα Γιούροβα, ανακοίνωσε ότι «έχουμε ξεκινήσει την διαδικασία επί παραβάσει, κατά της Κύπρου και της Μάλτας σχετικά με τα επενδυτικά τους προγράμματα, επειδή δεν μπορεί να υπάρχει αδύναμος σύνδεσμος στις προσπάθειες της ΕΕ για τον περιορισμό της διαφθοράς και του ξεπλύματος χρημάτων. Τα διαβατήρια της ΕΕ δεν μπορεί να είναι προς πώληση».
Ο Ν. Αναστασιάδης την ίδια μέρα σχολιάζοντας το θέμα της παράτασης λειτουργίας του προγράμματος μέχρι την 1 Νοεμβρίου -με 700 εκκρεμούσες αιτήσεις- είπε: «Θέλετε να πείτε ότι το δικηγορικό μου έχει να υποβάλει άλλες 150 και τους έδωσα παράταση για να υποβάλουν; Ουδεμία αίτηση εκκρεμεί για υποβολή από το δικηγορικό γραφείο μου. Δώσαμε ευχέρεια με παράταση, για να μην ματαιωθούν πράξεις και υπήρξαν εταιρείες που διαφήμιζαν, τρέξετε να προλάβετε».
Όλα τα στοιχεία βεβαιώνουν ότι το πάρτι με τα διαβατήρια έχει συντονιστή τον Ν. Αναστασιάδη. Με τις επιλογές του μετέτρεψε την ένταξη στην ΕΕ, την πιο μεγάλη κατάκτηση της νήσου από την ανεξαρτησία, σε φεστιβάλ χορήγησης διαβατηρίων σε φεουδάρχες, υπόδικους και μαφιόζους κάθε είδους. Μετέτρεψε το προεδρικό μεγαρο σε «συντονιστικό κέντρο» χορηγήσεων των πάνω από 4 χιλιάδες που διεκπεραιώθηκαν επί προεδρίας του.
Ο πρόεδρος της δημοκρατίας διατηρεί δικηγορικό γραφείο. Την ίδια στιγμή προεδρεύει του Υπουργικού Συμβουλίου (ΥΣ) που χορηγεί τις υπηκοότητες. Διορίζει και ασκεί τον έλεγχο πάνω στον Υπουργό Εσωτερικών. Oι υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών καθ΄ύλην επεξεργάζονται τις αιτήσεις και τις προωθούν στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση. Κατά συνέπεια, ο πρόεδρος του κράτους Ν. Αναστασιάδης ελέγχει τις πολιτογραφήσεις που υποβάλλει το δικό του δικηγορικό γραφείο. Είναι σε θέση να έχει πλήρη γνώση κάθε φακέλου μέσα από το μηχανισμό της δημόσιας διοίκησης και βέβαια υπό την προεδρία του λαμβάνονται οι τελικές αποφάσεις στο ΥΣ!
Αυτά σε μια χώρα που στοιχειωδώς σέβεται τους κανόνες του κράτους δικαίου, δεν θα έπρεπε να συμβαίνουν, πρώτο γιατί με κανονιστικές διατάξεις που έπρεπε να απαγορεύονται, και, δεύτερο, οι ελεγκτικές ή δικαστικές αρχές θα φρόντιζαν για τη τήρησή τους με συστηματική έρευνα. Αυτά που είπε ο Ν. Ρέιντερς και η Β. Γιούροβα, θα έπρεπε να είναι μέρος της λειτουργικής ευθύνης των κυπριακών εποπτικών αρχών σε συνεννόηση με τις ευρωπαϊκές, και όχι της απάθειας που επεδείκνυαν επί σειρά ετών. Η συστηματική παρεμπόδιση από τον νυν Υπουργό Εσωτερικών της προσπάθειας που καταβάλλει ο Γενικός Ελεγκτής να έχει πλήρη πρόσβαση στα αρχεία γύρω από τις πολιτογραφήσεις, είναι μια καθαρή απόπειρα να ασκηθεί προληπτική πολιτική. Βέβαια ο Υπες δεν μπορεί τα πει ίδια στον Ν. Ρέιντερς ή στη Β. Γιούροβα...
Οι εποπτικοί μηχανισμοί πάσχουν. Επιλογές με κομματικά κριτήρια, επιλογές προσώπων που στελεχώνουν επιτροπές με μόνο κριτήρια τη δημιουργία μιας πρόσκαιρης εντύπωσης. Υπάρχει ήδη τετραμελής ερευνητική επιτροπή που ψάχνει να βρει άκρη με τα διαβατήρια. Είναι ποτέ δυνατό να πιστέψει κανείς ότι αυτή η Επιτροπή θα κάνει έργο όταν η κυβέρνηση διόρισε μέλος της τον βοηθό Γενικό Ελεγκτή για να στείλει μήνυμα αποδοκιμασίας στον επικεφαλής του, Γενικό Ελεγκτή;
Σε πρόσφατη έρευνα που διενεργήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «το 77% σε ολόκληρη την ΕΕ στηρίζει την ιδέα ότι θα πρέπει να παρέχονται πόροι από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό στα κράτη- μέλη, μόνο υπό την προϋπόθεση της εφαρμογής των αρχών του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας από την εκάστοτε εθνική κυβέρνηση». Αυτή είναι μια πολύ σοβαρή απάντηση σε εκείνα τα κράτη-μέρη που εμπορεύονται την ιθαγένεια της ΕΕ με τον «τρόπο Αναστασιάδη».