Για όποια πολιτική παράταξη, είναι ανθρώπινο να κάνει ακόμη και τερατώδη λάθη χωρίς τελικά να χάνει την αναφορά της στην ιστορική αναγκαιότητά της. Η ουσιαστική επιβίωσή της, όμως, θα εξαρτηθεί τελικά από την ικανότητά της να καθαρίσει τις σάπιες καταστάσεις της με χειρουργική αποφασιστικότητα και εγκαίρως. Αλλιώς, κινδυνεύει να σαπίσει τελικώς μαζί με τα λάθη της. Το ΠΑΣΟΚ υπήρξε για τρείς γενιές κομμάτι της φιλελεύθερης σοσιαλδημοκρατικής παράταξης. Στη ζωή του έχει διαπράξει μεγάλα λάθη που ναι μεν δεν αναιρούν τον τελικά θετικό ρόλο του στην ιστορία του τόπου, αλλά που η παράταξη δεν έχει κανένα λόγο να τα κληρονομήσει τώρα που διαμορφώνεται σε νέα εκσυγχρονισμένη βάση. ‘Ένα από αυτά ήταν η διαχείριση του κομματικού ταμείου που κατάληξε στο τεράστιο χρέος προς τις Τράπεζες. Πίσω από αυτό το διαχειριστικό «λάθος» κρύβεται, εν τούτοις, ένας ολόκληρος αστερισμός πολιτικών και ιδεολογικών σφαλμάτων και αδυναμιών που απλώς τα αποτελέσματά τους συνοψίστηκαν στα αντίστοιχα μεγέθη του κομματικού ισολογισμού. Τώρα ήλθε ή ώρα της «κάθαρσης» για να ξεκινήσει η παράταξη χωρίς βαρίδια. Ήρθε ή ώρα μιας πολύ πιο σημαντικής κάθαρσης από την απλή άρνηση στην αδιανόητη αναδοχή του χρέους: Ήρθε η ώρα να ξεκαθαρίσουν οι αμαρτίες που κρύβονται πίσω από το χρέος και της ρητής διαβεβαίωσης ότι οι αμαρτίες αυτές δεν θα μεταβιβαστούν στο νέο σχήμα.
Η ιστορία με τα χρέη είναι ένας καλός λόγος για να πεισθεί το ΠΑΣΟΚ ότι έχει υποχρέωση να «αυτοκαταργηθεί εν τιμή» όπως έχω γράψει σε παλιότερο άρθρο μου και να βάλει τέλος σε αυτή την ομηρία της παράταξης. Η παράταξη, ως ευρύτερος χώρος πολιτικής και ιδεολογικής έκφρασης, δεν έχει κανένα απολύτως λόγω να σταθεί αλληλέγγυα στο ΠΑΣΟΚ σε ότι αφορά το κεφαλαιώδες αυτό ζήτημα.
Και το ζήτημα είναι πράγματι κεφαλαιώδες. Δεν είναι ούτε απλό πρόβλημα πολιτικής ηθικής, μήτε απλό γεγονός με ενδεχόμενες ποινικές όψεις μήτε ένα λάθος της τύχης που το ανέδειξε όταν το κόμμα καταβαραθρώθηκε στα εκλογική ποσοστά του και απέδειξε την αδυναμία του (τάχα συγγνωστή) να τιμήσει χρέη που υπό άλλες συνθήκες δεν θα αποτελούσαν ανυπέρβλητο πρόβλημα. Το τραπεζικό χρέος τους ΠΑΣΟΚ είναι πρόβλημα καθεαυτό. Και ιδού γιατί.
Το τραπεζικό χρέος αποτελεί στην ουσία αποκαλυπτική συμβολοποίηση μιας τεράστιας πολιτικής και ιδεολογικής αποτυχίας.
- Αποκαλύπτει μια τυπική αδυναμία διαχείρισης κοινών οικονομικών και μπορεί από μιαν άποψη να θεωρηθεί σύμπτωμα της γενικότερης δημοσιονομικής ακηδείας που οδήγησε βήμα προς βήμα στην δημοσιονομική κρίση. Όταν χρεοκοπείς ως κόμμα γιατί να μη χρεοκοπήσεις και ως κυβέρνηση; Εξ όνυχος τον λέοντα, έλεγαν οι παλιοί.
- Είναι αποτέλεσμα μιας αρρωστημένης αντίληψης για τα οικονομικά του κόμματος. Ένα κόμμα που οικονομικά δεν βασίζεται σε συνδρομές μελών του και στην τακτική δημόσια επιχορήγηση δεν μπορεί να θεωρηθεί δημοκρατικό κόμμα υπό τον έλεγχο των πολιτών.
- Ο θηριώδης κομματικός προϋπολογισμός που έκανα αναγκαία την συνεχή προσφυγή σε δανεισμό, αποκαλύπτει την λειτουργία και σχεδόν αυτονόμηση ενός τεράστιου μηχανισμού επαγγελματικών κομματικών στελεχών που με τη σειρά τους νοθεύουν μέχρις ασφυξίας την δημοκρατική φυσιογνωμία ενός υποτιθέμενου δημοκρατικού κόμματος. Κόμματα με τέτοιου μεγέθους απαράτσικ ταιριάζουν περισσότερο με ολοκληρωτικές ιδεολογίες.
- Η χρηματοδότηση μέσω δανείων τέτοιων μηχανισμών επαγγελματικής κομματικής δραστηριοποίησης οδηγεί τελικά στην α-πολιτικοποίηση της ίδιας της κομματικής ζωής. Πως αλλιώς μπορεί να εξηγηθεί το όψιμο φαινόμενο των εργατικών διεκδικήσεων από γραμματείς νομαρχιακών επιτροπών που έφτασαν μέχρι ουσιαστικά να μπλοκάρουν την λειτουργία των οργανώσεων στην υπηρεσία των οποίων θήτευσαν;
Για όλους αυτούς τους λόγους και για ακόμη περισσότερους που εύκολα φανταζόμαστε, η «παράταξη» πρέπει να αποποιηθεί ΤΩΡΑ την οποιαδήποτε σχέση της με τα χρέη του ΠΑΣΟΚ αλλά και το ίδιο το ΠΑΣΟΚ, ως συντελεστής της παράταξης, οφείλει να αναλάβει τις υποχρεώσεις του για μια οριστική κάθαρση της κατάστασης ΤΩΡΑ και πριν η κοινωνία συσχετίσει το θλιβερό αυτό ζήτημα με τα γεννητούρια της ευρύτερης παράταξης. Για τα δύσκολα χρόνια που έρχονται μετά την θύελλα της εθνικολαϊκιστικής ταραχής, η δημοκρατική παράταξη οφείλει να εκκινήσει με ψηλά το μέτωπο και καθαρό από κάθε υποψία πολιτικού κορπορατισμού. Γιαυτό θα έπρεπε ίσως:
- Σε πρώτη ευκαιρία η υπό δημιουργία δημοκρατικής παράταξη να δηλώσει κατηγορηματικά ότι θα βασίσει τα οικονομικά της αποκλειστικά στις συνδρομές των μελών και φίλων της, και
- Να διαβεβαιώσει ότι θα αποφύγει την δημιουργία στρατού επαγγελματικών στελεχών που θα πρέπει να συντηρηθεί στη συνέχεια με ατέλειωτους νέους οικονομικούς πόρους.
- Και μέχρι η παράταξη να αποκτήσει επίσημη εκπροσώπηση και φωνή, καλό θα ήταν τις σχετικές διαβεβαιώσεις να διατυπώσουν προσωπικά οι υποψήφιοι για την αρχηγεία.