Ποιος συνάντησε έστω ένα παιδί το οποίο να μην είναι έξυπνο, ευαίσθητο, τρυφερό; Καθώς περνούν τα χρόνια αναρωτιέται κανείς, πότε εξατμίζεται όλη αυτή η ευφυΐα και σε ποια στιγμή χάνεται όλη αυτή η τρυφερότητα και απομένει μια ξερακιανή μηχανή παραγωγής βίας, προσβολής και υποταγής;
Στο επίκεντρο της αφήγησης «20.000 είδη μελισσών» βρίσκεται ένα παιδί ο οκτάχρονος Αϊτόρ που, παρότι γεννήθηκε αγόρι, αισθάνεται κορίτσι. Αυτή η εσωτερική αναζήτηση θέτει τις βάσεις για μια βαθιά συναισθηματική εξερεύνηση του τι σημαίνει να είσαι αληθινός στον εαυτό σου μπροστά στις κοινωνικές προσδοκίες και τις οικογενειακές πιέσεις. Η μητέρα του παιδιού, προσφέρει κατανόηση, υποστήριξη και ενθάρρυνση καθώς το παιδί της παλεύει με τις σεισμικές αλλαγές που συμβαίνουν στον εύθραυστο εσωτερικό του κόσμο. Ωστόσο, η υποστήριξη της μητέρας έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις αντιδράσεις των άλλων γύρω τους, οι οποίοι απορρίπτουν τη συμπεριφορά του παιδιού ως μια απλή παιδική ιδιοτροπία.
Η γιαγιά, η θεία κι ο περίγυρος πότε σκόπιμα και πότε από συνήθεια, πιέζουν το μικρό παιδί και η ταινία αποτυπώνει την ουσία της σύγχυσης που προξενείται και τη γενναιότητα που απαιτείται για την αντιμετώπισή της. Το παιδί, με την αθωότητα και την αποφασιστικότητά του, ξεκινά ένα ταξίδι για να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό του, να διεκδικήσει την ταυτότητά του σε έναν κόσμο που δεν είναι ακόμη έτοιμος να την αποδεχτεί. Αυτό το ταξίδι δεν αφορά μόνο την αυτογνωσία, αλλά και το θάρρος να συστηθεί εκ νέου σε όσους το γνώριζαν με διαφορετική ταυτότητα. Η ταινία απεικονίζει με οδυνηρό τρόπο τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το παιδί καθώς διασχίζει άγονα τοπία σε αυτή την ευαίσθητη διαδικασία, ιδιαίτερα σε ένα στενά συνδεδεμένο χωριό όπου όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους και τα ονόματα έχουν σημαντική βαρύτητα.
Η ταινία αποτυπώνει την ατμόσφαιρα του καλοκαιριού, μιας εποχής που συχνά συνδέεται με την ελευθερία και τα νέα ξεκινήματα, και τη χρησιμοποιεί ως μεταφορά για το ταξίδι του παιδιού. Υπογραμμίζει επίσης ότι αυτή η εποχή της απελευθέρωσης είναι γεμάτη προκλήσεις για τη μικρή ηρωίδα. Η αποδοχή της ταυτότητας του φύλου τους δεν είναι μόνο ένας προσωπικός αγώνας, αλλά και ένας αγώνας που επιτείνεται από τις αντιδράσεις των γύρω τους. Σε μια εποχή και σε έναν τόπο όπου τα σώματα είναι εκτεθειμένα, όπως κατά τη διάρκεια του μπάνιου ή του παιχνιδιού στον ήλιο, η πραγματικότητα της κατάστασης του παιδιού γίνεται ακόμη πιο δύσκολο να καμουφλαριστεί. Η αλληγορική σύνδεση με τις μέλισσες, τις οποίες φροντίζει η γιαγιά, είναι ολοφάνερη.
Καθώς το παιδί εξερευνά την ταυτότητα και το φύλο του, οι γυναίκες της οικογένειάς του καλούνται να προβληματιστούν σχετικά με τις δικές τους εμπειρίες θηλυκότητας, τις επιθυμίες και τις απογοητεύσεις τους. Αυτό το δεύτερο επίπεδο αναζητήσεων προσθέτει ακόμα ένα στρώμα διερεύνησης στην ταινία καθώς εμβαθύνει στα θέματα του φύλου και των κοινωνικών ρόλων. Η ενδοσκόπηση των γυναικών είναι ένας καθρέφτης στο ταξίδι του παιδιού, αναδεικνύοντας τον καθολικό αγώνα για τη συμφιλίωση του πραγματικού εαυτού με τους ρόλους και τις προσδοκίες που επιβάλλει η κοινωνία. Μέσα από τους προβληματισμούς τους, η ταινία υπογραμμίζει την ιδέα ότι η αναζήτηση της ταυτότητας δεν περιορίζεται στην παιδική ηλικία, αλλά είναι ένα δια βίου ταξίδι που κάθε άτομο πρέπει να κάνει.
Η ισπανική, βαθιά ανθρώπινη, αυτή ταινία «20.000 είδη μελισσών» συγκίνησε το κοινό όπου κι αν προβλήθηκε, χαρίζοντας στη μικρή πρωταγωνίστρια της Σοφία Οτέρο το βραβείο ερμηνείας στο 73ο Φεστιβάλ Βερολίνου. Το 20.000 Είδη Μελισσών ήταν υποψήφιο για 14 Γκόγια, και κέρδισε τα βραβεία: Καλύτερου Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη, Καλύτερου Β’ Γυναικείου Ρόλου και Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου 2024. Τον περασμένο Σεπτέμβριο απέσπασε το Bραβείο Σκηνοθεσίας της Πόλης των Αθηνών στο 29ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας “Νύχτες Πρεμιέρας” «για την ανθρώπινη και συνάμα διεισδυτική ματιά σε ένα ευαίσθητο και δύσκολο θέμα, τις αληθινές και μετρημένες ερμηνείες όλου του καστ, και τέλος για τον αριστοτεχνικό και μοναδικό ρυθμό της ιστορίας».
Σε σενάριο και σκηνοθεσία της Εστιμπαλίθ Ουρεσόλα Σολαγουρέν, το «20.000 είδη μελισσών» είναι μια ταινία που με ενάργεια εμβαθύνει στο πολύπλοκο πεδίο της ταυτότητας του φύλου μέσα από τα μάτια ενός οκτάχρονου παιδιού, χωρίς άσκοπους διδακτισμούς και ανώφελους μελοδραματισμούς.
Η απεικόνιση του αγώνα του παιδιού με την ταυτότητα φύλου στην ταινία είναι ευαίσθητη και ισχυρή, ρίχνοντας φως στην πολυπλοκότητα του να μεγαλώνεις με μια αίσθηση του εαυτού σου που δεν ευθυγραμμίζεται με τις κοινωνικές προσδοκίες. Το «20.000 είδη μελισσών» δεν είναι απλώς μια ιστορία για ένα παιδί που βρίσκει τον εαυτό του- είναι επίσης μια ιστορία για τις αιχμηρές επιπτώσεις αυτού του ταξιδιού στους γύρω του.
Η κοινωνία, ο μεγάλος δυνάστης, εξαναγκάζει το άτομο να πιστέψει ότι είναι επιλογή του η σεξουαλική του κατεύθυνση, αλλά στην πραγματικότητα είναι επιλογή της φύσης. Η επιλογή του ατόμου έγκειται μόνο στο αν εκφράζει τη φύση του αληθινά ή αν περνάει τη ζωή του λέγοντας ψέματα γι’ αυτό.