Την επόμενη εβδομάδα στο Στρασβούργο η παρουσία των πρωθυπουργών της Ελλάδας και της Fyrom είναι το μεγάλο γεγονός για την Ευρώπη και την Ατλαντική συμμαχία. Ύστερα από πολλά χρόνια προσπαθειών οι δυο οργανισμοί που αποτελούν βασικούς πυλώνες της Δύσης, λύνουν ένα πρόβλημα που χρονίζει και άπτεται της ειρήνης στα Βαλκάνια. Υπό την προϋπόθεση ότι ο κ Ζάεφ θα κερδίσει το δημοψήφισμα-στοίχημα και ανεξάρτητα από τις όποιες αντιδράσεις-πολλές φορές δίκαιες-των Ελλήνων και των Σκοπιανών, οι δυο οργανισμοί επιβεβαιώνουν την ισχύ τους και τον λόγο ύπαρξής τους. Γιατί τα τελευταία χρόνια βρίσκονται σε υπαρξιακή κρίση. Οι μεν του ΝΑΤΟ από την πολιτική του προέδρου Τραμπ, οι δε της Ένωσης από το Brexit και την άνοδο στην εξουσία δυνάμεων διαλυτικών.
Ωστόσο το πιο σημαντικό θέμα, κατά την γνώμη μου, είναι το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας της ολομέλειας την Τετάρτη για την μομφή σε βάρος της Ουγγαρίας για παράβαση των θεμελιωδών αξιών της Ένωσης. Είναι η πρώτη φορά που ένα κράτος-μέλος παραπέμπεται με το άρθρου 7 της συνθήκης της Λισαβόνας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Πέρα από την ηθική διάσταση, η μομφή ανοίγει τον δρόμο για επιβολή οικονομικών κυρώσεων, και την άρση του δικαιώματος ψήφου της Ουγγαρίας στο Συμβούλιο. Ας δούμε όμως κατ’ αρχάς το ιστορικό αυτής της περιπέτειας.
Ο Βίκτωρ Ορμπάν βρίσκεται στην διαδικασία ‘’λεπτομερούς ελέγχου’’(scrunity) της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον έλεγχο μιας σειράς παραβιάσεων του Κράτους Δικαίου. Το αποτέλεσμα αυτού του ελέγχου από την αρμόδια ad hoc επιτροπή του Κοινοβουλίου ( επιτροπή Judith Sargentini) είναι το ψήφισμα που λέγαμε, όπου με στοιχεία αποδεικνύεται ότι η Ουγγαρία είναι υπόλογη για δέκα παραβιάσεις. Και βασίζεται σε ντοκουμέντα τόσο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ΟΗΕ. Δεν θα μπούμε σε λεπτομέρειες, που είναι όλες καταγραμμένος στο ψήφισμα, αλλά ας δούμε μερικά παραδείγματα.
1. Διαφθορά. Οι κατηγορίες για διαφθορά θεμελιώνονται στον έλεγχο της πανίσχυρης υπηρεσίας αρμόδιας για τέτοια θέματα OLAF ( European antifraud office). Και λέω πανίσχυρης, γιατί έχει αρμοδιότητα να παραπέμψει τους αρμόδιους κρατικούς λειτουργούς ή ιδιώτες για εγκληματικές ενέργειες σε βάρος του κοινοτικού κορβανά από την χρήση των κοινοτικών κονδυλίων στον Γενικό Εισαγγελέα της Ε.Ε. , ο οποίος με τη σειρά του έχει δικαιοδοσία να ζητήσει από την Ουγγρική δικαιοσύνη την παραπομπή σε ποινικά δικαστήρια τους φερόμενους ως ένοχους και να ζητήσει επιστροφή των χρημάτων που διατέθηκαν από την Ένωση. Έχουμε ζήσει κι εμείς παρόμοιες υποθέσεις με το καλαμπόκι, αγροτικές ενισχύσεις κλπ. Η OLAF έλεγξε την απάτη που γινόταν από κατασκευαστικές εταιρείες της Ουγγαρίας , που ανέθεταν υπεργολαβίες σε εταιρείες που ανήκαν στους εργολάβους οι οποίες υπερφορολογούσαν τα έργα. Σε μερικές δεκάδες εκατομμυρίων ανέρχεται το ‘’πρόστιμο’’ για έργα 1,7 δις . 2.
2. Λειτουργία του Συνταγματικού και εκλογικού Συστήματος. Με συστηματικό τρόπο η κυβέρνηση ψήφισε μια σειρά νόμων με στόχο τον έλεγχο της δικαιοσύνης και ειδικά του Ανωτάτου Συνταγματικού δικαστηρίου. Οι καταγγελίες στηρίχτηκαν σε αναφορές του ίδιου του Δικαστηρίου.
3. Ελευθερία έκφρασης. Με πρόσφατο νόμο και την πονηρή διατύπωση του για «παράνομο περιεχόμενο στα ΜΜΕ» οι δημοσιογραφικές ενώσεις στην Ευρώπη και στην Ουγγαρία κατήγγειλαν ότι επιβάλλεται αυτολογοκρισία στο έργο τους.
4. Θεμελιώδη δικαιώματα μεταναστών και προσφύγων. Όλοι γνωρίζουμε τον μονομερή τρόπο-συρματοπλέγματα- που άνοιξε τον δρόμο για ουσιαστική κατάργηση του χώρου Σένγκεν και των υποχρεώσεων που επιβάλει ο ΟΗΕ. Πρόσφατα μάλιστα ο Ορμπάν απείλησε με βέτο στο σύνολο του κοινοτικού πολυετούς προϋπολογισμού της Ένωσης, «αν προβλέπεται έστω και ένα Ευρώ» για τους μετανάστες.
Ας σταματήσουμε εδώ. Τα στοιχεία φαίνεται ότι είναι αδιάσειστα. Εάν το ψήφισμα υιοθετηθεί από το Κοινοβούλιο, στη συνέχεια θα υποβληθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο –και εδώ βρίσκεται το ζουμί- το οποίο μπορεί να σταματήσει μερικώς την χρηματοδότηση της χώρας από τα κοινοτικά ταμεία. Αν σκεφτούμε ότι αυτά ανέρχονται στο 4,4% του ΑΕΠ της χώρας, καταλαβαίνουμε ότι το πλήγμα για την οικονομία της θα είναι συντριπτικό. Αν πάλι δεν επιβληθούν κυρώσεις, τότε το πλήγμα για τις θεμελιώδεις άξιες της φιλελεύθερης δημοκρατίας που ασπάζεται από την ίδρυσή της η Ε.Ε.
Όμως πριν φτάσουμε εκεί θα πρέπει το ψήφισμα να περάσει την επόμενη εβδομάδα. Και εδώ βρίσκεται το δίλημμα της μεγαλύτερης πολιτικής ομάδας του σημερινού Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το Findesz, το κυβερνών κόμμα, έλαβε πρόσφατη λαϊκή εντολή με μεγάλη πλειοψηφία. Και είναι μέλος του ΕΛΚ. Η πλειοψηφία των συντηρητικών κομμάτων έχει εκφραστεί υπέρ της παραπομπής. Όμως αυτή η πλειοψηφία φαίνεται να μην αρκεί για την απαιτούμενη συγκέντρωση των 2/3. Και το ρήγμα θα είναι σημαντικό στην ομάδα, και κυρίως θα προδικάσει τις συμμαχίες στο νέο κοινοβούλιο που θα εκλεγεί τον Μάιο του 19. Καθώς η προβλεπόμενη άνοδος του λαϊκισμού και η κατάρρευση των σοσιαλδημοκρατών θα αποδυναμώσει την παραδοσιακή συμμαχία των κεντροδεξιών και κεντροαριστερών κομμάτων και ίσως θα είναι εκ των πραγμάτων ανεπαρκής. Οπότε..
Δύσκολο το παζλ για τους «λαϊκούς» . Και δύσκολη η θέση του προέδρου του ΕΛΚ κ. Βέμπερ, που μάλλον θα είναι ο επόμενος πρόεδρος του Κοινοβουλίου. Που θα βρεθεί σε δυο επιλογές. Είτε να συμμαχήσει με τους λαϊκιστές, είτε να διασπαστεί. Έτσι κι αλλιώς η συνύπαρξη με τα ευρωδιαλυτικά κυβερνώντα κόμματα της Ιταλίας και της Ουγγαρίας θα είναι από δύσκολη μέχρι αδύνατη. Και υπάρχουν φωνές για την διαγραφή των κομμάτων από το ΕΛΚ .
Καθώς η τιμή και η αξιοπιστία του Ε. Κοινοβουλίου και ειδικά του ΕΛΚ παίζεται , ίσως δεν είναι αναξιόπιστη η δημοσιογραφική πηγή που φέρει τον κ. Βέμπερ να προσπαθεί να αναβάλει τις συγκρούσεις για μετά τις εκλογές με την φράση «Δώσε κι εσύ κάτι για να σε βοηθήσω». Απευθυνόμενος βέβαια στον κ. Ορμπάν. Ο Ορμπάν ζήτησε και θα παρευρεθεί ο ίδιος για να υπερασπιστεί την πολιτική του στο Ε.Κ. Από την ομιλία του ίσως καθοριστεί η τελική στάση των συντηρητικών, που ή θα αναβάλλουν την σύγκρουση ή θα διαρρήξουν από το τώρα τους δεσμούς τους με τον αντίπαλο σύμφωνα με τις δηλώσεις του της φιλελεύθερης δημοκρατίας και υποστηρικτή της χριστιανικής και μη φιλελεύθερης( illiberal) Ευρώπης.