Το γράψαμε στους τοίχους, το τραγουδήσαμε, το φωνάξαμε στις διαδηλώσεις αλλά μάλλον ξεθώριασε στη μνήμη. «Η τήρησις του παρόντος συντάγματος αφιερούται εις τον πατριωτισμόν των Ελλήνων». Το πιο σημαντικό αλλά και ταυτόχρονα το πιο παραμελημένο άρθρο του Συντάγματος που ψηφίστηκε το 1951. Ο σεβασμός όμως του συνόλου των κανόνων που διέπουν το πολίτευμά μας απαιτεί και την κατάλληλη διαπαιδαγώγηση των πολιτών, προϋπόθεση που δεν ικανοποιήθηκε διαχρονικά.

Σήμερα η παραβίαση των νόμων και η ανυπακοή, ακόμα και η οργανωμένη, τείνουν να γίνουν ο κανόνας της καθημερινότητας. Ο υπέρτατος νόμος του κράτους γίνεται σε πολλές περιπτώσεις εργαλείο εξυπηρέτησης πολιτικών και κομματικών σκοπιμοτήτων (βλ. άρθρο εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας) ενώ αρκετά άρθρα του οδηγούν συχνά σε αποτελέσματα αντίθετα των επιδιωκόμενων (άρθρο περί δίωξης υπουργών). Σε μια τέτοια αντιμετώπιση του Συντάγματος κατατείνουν και οι κατά καιρούς «κατάλληλες» ερμηνείες των ειδικών.

Ύστερα από ενάμιση χρόνο διακυβέρνησης δεν έχει πια κανείς την αυταπάτη ότι θα μπορούσε στο θέμα αυτό να είναι διαφορετική η στάση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Αφού αξιοποίησαν το ισχύον Σύνταγμα για την αναρρίχησή τους στην εξουσία προτείνουν τώρα την αναθεώρησή του για να εξασφαλίσουν την παραμονή τους σε αυτήν, όπως ακριβώς έγινε και με τον εκλογικό νόμο πριν λίγες μέρες.

Οι προτάσεις που διατύπωσε ο πρωθυπουργός στον προαύλιο χώρο της Βουλής για την αναθεώρηση του Συντάγματος αποτυπώνουν με ακρίβεια την πολιτικάντικη αυτή χροιά εντυπωσιασμού. /Ομως ο καταστατικός χάρτης της χώρας χρειάζεται ουσιαστική αναθεώρηση με σκοπό την υπεράσπιση, την εδραίωση και τον σεβασμό των δημοκρατικών θεσμών. Επικοινωνιακά τρικ και αμεσοδημοκρατικά δήθεν τερτίπια δεν ανταποκρίνονται στις συνταγματικές ανάγκες μιας χώρας που ψάχνει τα νέα βήματά της για να βγει από τα σημερινά αδιέξοδα.

Το άρθρο 114 του Συντάγματος του 1951, μαζί με την ανάγκη της περιφρούρησής του, εμπεριείχε και ένα οραματικό στοιχείο για την σχέση των Ελλήνων με τον καταστατικό χάρτη του δημοκρατικού τους πολιτεύματος. Ο όρος «πατριωτισμός των Ελλήνων» ωστόσο δεν ταυτίστηκε πάντα με το νόημα που ήθελε να δώσει ο συνταγματικός νομοθέτης. Στην πορεία εξελίχθηκε μέσα από αντιδημοκρατικές εκτροπές, εθνικές περιπέτειες και πολιτικούς ανταγωνισμούς σε έναν εθνικιστικό, κομματικό και λαϊκίστικο πατριωτισμό που έβαζε σχεδόν πάντα τα συμφέροντα της χώρας σε δεύτερη μοίρα.

Η επικείμενη αναθεώρηση του Συντάγματος επιβάλλεται να ενεργοποιήσει ξανά το 1-1-4. Να επαναπροσδιορίσει τον «πατριωτισμό των Ελλήνων» ως το κοινό όραμά τους να μετατρέψουν τη χώρα, με αιχμές την παιδεία και τον πολιτισμό της, σε μια ευνομούμενη, δημοκρατική, ευρωπαϊκή χώρα.

Δημοσιεύεται και στο ΕΘΝΟΣ